พนันออนไลน์ถูกกฎหมาย แก่บ่อนใต้ดิน - กระตุ้น ศก. ไทยพร้อมรับมือแค่ไหน?

รศ.ดร.ชิดตะวัน ชนะกุล อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มองว่า หากการพนันออนไลน์กลายเป็นสิ่งที่ถูกกฎหมาย การเข้าถึงจะง่ายขึ้น และการยอมรับจากสังคมอาจกลายเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ สังคมที่เคยมองการพนันเป็นเรื่องต้องห้าม อาจค่อย ๆ เปลี่ยนไปเป็นสังคมที่มองว่าการพนันเป็นเรื่องปกติ ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาการเสพติดและปัญหาสังคมที่รุนแรงขึ้น

เมื่อเปรียบเทียบมาตรการของประเทศไทยกับต่างประเทศ จะพบว่ามาตรการของไทยยังไม่มีความชัดเจนในการรับมือกับผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการพนันออนไลน์ถูกกฎหมาย และอาจไม่สามารถควบคุมปัญหาที่จะตามมาในอนาคตได้

"เป้าหมายของรัฐบาลไทยคือการนำธุรกิจพนันจากใต้ดินขึ้นมาบนดินเพื่อสร้างรายได้ให้กับรัฐ แต่แนวคิดนี้อาจเป็น "ดาบสองคม" เพราะการทำให้ถูกกฎหมายหมายความว่ารัฐต้องสนับสนุนให้ประชาชนเล่นพนันมากขึ้นเพื่อให้เกิดรายได้เข้ารัฐ ซึ่งสวนทางกับแนวทางของประเทศที่พัฒนาแล้วที่พยายามลดจำนวนประชากรที่เล่นพนัน ไม่ใช่ส่งเสริมให้เล่นมากขึ้น" รศ.ดร.ชิดตะวัน กล่าว

รศ.ดร.ชิดตะวัน ชนะกุล อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ ม.เกษตรศาสตร์

โมเดลการจัดการพนันถูกกฎหมายของสิงคโปร์

รศ.ดร.ชิดตะวัน ยกตัวอย่างโมเดลการพนันถูกกฎหมายของสิงคโปร์ว่าเป็นตัวอย่างของการจัดการที่มีประสิทธิภาพ สามารถลดอัตราการเล่นพนันของประชาชนลงได้ โดยการใช้มาตรการป้องกันและควบคุมอย่างจริงจัง ที่สำคัญคือการให้รัฐเข้ามามีส่วนในธุรกิจพนันในรูปแบบรัฐวิสาหกิจ ไม่ใช่แค่การออกใบอนุญาตให้เอกชนดำเนินการ ซึ่งอาจเป็นเรื่องยากต่อการควบคุม

ในปี 2023 อัตราการเล่นพนันของชาวสิงคโปร์อยู่ที่ร้อยละ 40 ลดลงจากร้อยละ 54 ในปี 2005 และร้อยละ 44 ในปี 2020 โดยการพนันออนไลน์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ ลอตเตอรี่ 4D และ Toto นอกจากนี้ อัตราผู้ติดการพนันเรื้อรังและผู้มีปัญหาจากการพนันอยู่ที่ร้อยละ 1.1 ในปี 2023 ซึ่งสะท้อนถึงประสิทธิภาพของมาตรการควบคุมของรัฐบาลสิงคโปร์

กาสิโนกับการท่องเที่ยว: ประโยชน์หรือภาพลวงตา?

รศ.ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ระบุว่า แม้การเปิดกาสิโนอาจช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจและดึงดูดนักท่องเที่ยว แต่ก็มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดอาชญากรรมและการฟอกเงิน ซึ่งเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นในแหล่งพนันถูกกฎหมายทั่วโลก

รศ.ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน

ผอ.ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันมองว่ากาสิโนสามารถช่วยเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวได้ แต่ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากอยู่แล้ว การเพิ่มค่าใช้จ่ายต่อหัวของนักท่องเที่ยวสามารถทำได้ผ่านการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สุขภาพ อาหาร หรือการพักผ่อน มากกว่าการพึ่งพากาสิโนเป็นปัจจัยหลัก ขณะเดียวกัน นักท่องเที่ยวกลุ่มที่มาเพื่อการพนันอาจไม่ได้สร้างรายได้ในแง่ของการใช้จ่ายด้านอื่น ๆ เช่น การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม หรือการสนับสนุนธุรกิจขนาดเล็ก ซึ่งเป็นเส้นเลือดหลักของเศรษฐกิจชุมชน

อาชญากรรมและการฟอกเงิน: ปัญหาที่ตามมา

ข้อมูลจากศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันพบว่า ในหลายประเทศ กาสิโนกลายเป็นแหล่งฟอกเงินและมีความเกี่ยวข้องกับอาชญากรรมข้ามชาติ หากไม่มีระบบตรวจสอบที่เข้มงวด ไทยอาจเผชิญกับปัญหานี้ได้ นอกจากนี้ ประเทศไทยยังมีปัญหาด้านความปลอดภัยและอาชญากรรมที่ต้องจัดการ หากเปิดกาสิโนโดยไม่มีกลไกควบคุมที่เข้มงวด อาจกลายเป็นการเพิ่มแหล่งอาชญากรรมมากขึ้น

การพนันออนไลน์ในไทยมีขนาดใหญ่และดำเนินการในรูปแบบใต้ดินมาเป็นเวลานาน แม้จะผิดกฎหมาย แต่กลับพบว่ามีเจ้าหน้าที่บางกลุ่มอยู่เบื้องหลัง ทำให้การปราบปรามไม่มีประสิทธิภาพ การทำให้การพนันออนไลน์ถูกกฎหมายอาจไม่สามารถแก้ปัญหาการพนันผิดกฎหมายได้ทั้งหมด และอาจเพิ่มจำนวนนักพนันหน้าใหม่หากไม่มีมาตรการป้องกันที่เพียงพอ

นอกจากนี้ การเสนอกฎหมายการพนันฉบับใหม่ยังคงอิงกับพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 เป็นหลัก ซึ่งล้าสมัย แม้จะมีการปรับปรุงคำนิยามและบทลงโทษให้รุนแรงขึ้น แต่ก็ไม่มีโครงสร้างที่รองรับการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมการพนันในยุคดิจิทัลที่เติบโตอย่างรวดเร็ว

รศ.ดร.นวลน้อย เสนอว่า หากรัฐบาลยังไม่สามารถจัดการกับปัญหาผิดกฎหมาย เช่น บ่อนเถื่อน การพนันออนไลน์ คอลล์เซ็นเตอร์หลอกลวง หรือยาเสพติด รวมถึงการลดคอร์รัปชันให้เป็นที่ประจักษ์ การทำให้การพนันถูกกฎหมายอาจเป็นเพียงการซ้ำเติมปัญหาที่มีอยู่ให้รุนแรงขึ้น มากกว่าการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจอย่างแท้จริง การพนันถูกกฎหมายจึงควรพิจารณาอย่างรอบคอบ เพื่อให้เกิดผลดีต่อประเทศในระยะยาว