วิกฤตนักบินไทย เสี่ยงถูกต่างชาติแย่งอาชีพ รัฐไฟเขียวนักบินต่างชาติบินในไทยได้

ทำไมรัฐต้องปลดล็อกอาชีพสงวนของนักบินไทย

การจัดหาเครื่องบินแบบ Wet Lease หรือ การเช่าเครื่องบินพร้อมนักบิน เป็นการชั่วคราวเป็นเวลา 1 ปี ตามติ ครม. 7 ธ.ค. 2567 เพื่อมุ่งแก้ปัญหาสายการบินมีเครื่องบินไม่เพียงพอรองรับผู้โดยสารที่เพิ่มขึ้น ซึ่งส่งผลต่อการกระตุ้นการท่องเที่ยว กลายเป็นการตอกลิ่มปัญหาให้กับอดีตนักบินไทยราว 2,000 คน ที่รอวันติดปีกหวนคืนสู่อาชีพนักบิน นับตั้งแต่ต้องตกงานเพราะพิษโควิด - 19 

ปัญหาสายการบินไม่เพียงพอต่อความต้องการเป็นปัญหาของสายการบินทั่วโลก โดยเฉพาะไทยที่ธุรกิจสายการบินฟื้นตัวช้ากว่าประเทศอื่น ๆ ซึ่งทำให้การเช่าเครื่องบินจากสายการบินชาติตะวันตกที่จอดอยู่เฉย ๆ ในช่วง Low Season  มาเสริมเที่ยวบินให้กับสายการบินในไทยที่กำลังเข้าสู่ช่วงไฮซีซั่น กลายเป็นทางออก นำมาสู่การชงข้อเสนอให้ ครม.พิจารณาเมื่อปลายปี 2567 

“การจัดหาเครื่องบินแบบ Wet Lease หรือ เช่าเครื่องบินพร้อมนักบิน ทำให้สายการบินแก้ปัญหาเครื่องบินไม่เพียงพอได้รวดเร็วและประหยัดกว่า จากเดิมที่ใช้การจัดหาเครื่องบินเปล่า แบบ Dry Lease  และ ให้นักบินไทยเป็นผู้ขับ เพราะการเช่าเครื่องมาใช้ชั่วคราวต้องมีการฝึกการบินให้นักบินไทยคุ้นชินกับเครื่องนั้น ๆ ตามมาตรฐานการบิน ซึ่งใช้ระยะเวลาอย่างน้อย 6 เดือน แต่ถ้าเป็น Wet Lease พอเช่าเครื่องมาพร้อมคนขับก็พร้อมทำการบินได้ทันทีไม่ต้องเสียเวลา  ” แหล่งข่าวอดีตกัปตันสายการบินแห่งหนึ่ง อธิบายให้เห็นภาพ 

"นักบินต่างชาติพร้อมเครื่องบินเช่า" ความเสี่ยงของนักบินไทย

อดีตนักบินสายการบินพาณิชย์ ชี้ว่าแม้การเช่าเครื่องบินพร้อมนักบินต่างชาติจะถูกมองว่าแก้ปัญหาให้กับธุรกิจการบินในระยะสั้น แต่อาจสร้างปัญหาให้กับอุตสาหกรรมการบินไทยในระยะยาว เพราะธุรกิจการบินของไทยยังอยู่ในช่วงฟื้นตัว 

จากเดิมก่อนวิกฤตโควิด -19 สายการบินพาณิชย์ในประเทศไทยมีเครื่องบินอยู่ราว 300 ลำ แต่ปัจจุบันเหลืออยู่ราว 200 ลำ  และ มองว่าแนวทางดังกล่าวจะสร้างประโยชน์ให้กับอุตสาหกรรมการบินไทยได้จริงหรือไม่ เพราะไม่ตรงกับแผนที่จะส่งเสริมให้นักบินคนไทยราว 2,000 คน กลับเข้าสู่อาชีพนักบิน 

“การเช่าเครื่องบินพร้อมนักบินต่างชาติแค่ 2 -3 ลำ ไม่น่าจะแก้ปัญหาเครื่องบินไม่เพียงพอ หรือ ตั๋วราคาแพงได้ เพราะสุดท้ายพอเข้าสู่ช่วงสงกรานต์สายการบินก็ขึ้นราคาตั๋วอยู่ดี แต่สิ่งที่น่ากังวล คือ ผลพวงที่ตามมาจากนี้ ซึ่งจะกระทบต่อนักบินไทยหากสายการบินพาณิชย์ต่างเห็นว่าแนวทางการจัดหาเครื่องบินแบบ Wet Lease หรือ เช่าเครื่องบินพร้อมนักบิน เป็นทางออกที่ง่ายกว่า และ ประหยัดงบประมาณกว่า ” อดีตนักบินทิ้งท้าย 

ความเคลื่อนไหวของสมาคมนักบินไทย

กัปตัน ธีรวัจน์ อังคสกุลเกียรติ นายกสมาคมนักบินไทยเปิดเผยว่า ในวันที่ 14 มีนาคม 2568 นี้ สมาคมนักบินไทย เตรียมจะเดินทางไปยื่นคำร้องต่อศาลปกครอง เพิกถอนคำสั่งประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่องการอนุญาตให้นักบินต่างด้าว(นักบินต่างชาติ) สามารถบินในประเทศได้ 

โดยสมาคมนักบินไทยจะยื่นคำร้องต่อศาลปกครองกลาง  เพื่อขอให้มีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราว กรณี กระทรวงแรงงานและคณะรัฐมนตรี อนุญาตให้นักบินต่างชาติสามารถเข้ามาปฏิบัติการบินในประเทศไทยได้เป็นการชั่วคราว ผ่านแนวทาง การเช่าเครื่องบินพร้อมลูกเรือ (Wet Lease) ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อนักบินไทยที่กำลังว่างงานเป็นจำนวนมาก

สำหรับกรณีดังกล่าวสืบเนื่องจากการประชุม ครม. เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม 2567  มีมติเห็นชอบตามที่กระทรวงแรงงานเสนอ ให้สามารถจ้างงานนักบินต่างชาติ ให้สามารถขับเครื่องบินในเที่ยวบินภายในประเทศไทยเป็นการชั่วคราว 

เนื่องจากปัจจุบันนโยบายเร่งด่วนในการส่งเสริมการท่องเที่ยวของรัฐบาล ส่งผลให้การเดินทางทางอากาศมีจำนวนอัตราการเติบโตมากขึ้นแต่ปัจจุบัน สายการบินมีเครื่องบินไม่เพียงพอกับผู้โดยสารที่เพิ่มขึ้น ทำให้สายการบินต้องแก้ปัญหาด้วยการเช่าเครื่องบินที่มาพร้อมกับเจ้าหน้าที่ประจำเครื่อง (Wet Lease) เพื่อนำมาให้บริการเป็นการชั่วคราว

ผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการบินของไทย

จากเดิมสายการบินได้รับอนุญาตให้มีการเช่าเครื่องบินพร้อมเจ้าหน้าที่ประจำเครื่อง แต่การทำงานของนักบินชาวต่างชาติถูกห้ามทำงานโดยเด็ดขาด ตามประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่องกำหนดงานที่ห้ามคนต่างชาติทำ ซึ่งประกาศเมื่อเดือนเมษายน 2563

โดยมติ ครม. ดังกล่าวมีเป้าหมายเพื่อปลดล็อกให้นักบินซึ่งเป็นคนต่างชาติ ที่มาพร้อมกับเครื่องบิน สามารถทำการบินในเส้นทางภายในประเทศได้ชั่วคราว กระทรวงแรงงานจึงเสนอเรื่องให้อนุญาตเป็นการชั่วคราว โดยมีกำหนดระยะเวลาอนุญาตไม่เกิน 6 เดือน นักบินดังกล่าวต้องอยู่ภายใต้กฎระเบียบด้านความปลอดภัย และการตรวจสอบประวัติ และระบบป้องกันตามระบบการคมนาคมทางอากาศอย่างเคร่งครัด

อาชีพนักบิน เคยเป็นงานในฝันของคนไทย เพราะเป็นอาชีพรายได้สูง มั่นคง เป็นที่ต้องการของตลาด และยังได้เดินทางท่องเที่ยวไป                    ในประเทศต่าง ๆ  แต่เมื่อโลกเกิดวิกฤตโรคระบาดครั้งใหญ่ ส่งผลต่อการเดินทางทั่วโลก ทำให้นักบินจำนวนถูกเด็ดปีกจากฟ้าลงมาเป็นคนเดินดิน  

โดยขณะนี้มีนักบินที่ยังอยู่ในอุตสาหกรรมหารบินประมาณ 3,000 คน และมีนักบินที่รองานอีกกว่า 2,000 คน โดยในจำนวนนี้ไม่นับรวมนักบินจบใหม่ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาของโรงเรียนนักบินต่างๆ ที่ออกมาเกินความต้องการของตลาด