งานวิจัยเผย ทำไมเวลาเครียดมากๆ หลายคนชอบกิน แต่หลายคนชอบช้อปปิ้ง

การตัดสินใจเป็นกระบวนการที่ดูเหมือนง่าย แต่แท้จริงแล้วซับซ้อนกว่าที่เราคิด งานวิจัยล่าสุดพบว่าความเครียดเรื้อรังสามารถเปลี่ยนแปลงการทำงานของสมองทำให้เราหันไปพึ่งพาพฤติกรรมแบบอัตโนมัติ มากกว่าการคิดวิเคราะห์ก่อนตัดสินใจ ดังนั้น เมื่อเครียดเราจึงมีแนวโน้มเลือกทำสิ่งที่เราคุ้นเคย แม้ว่ามันอาจจะไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุด เช่น การกินของหวาน การไถโทรศัพท์มือถือไปเรื่อย ๆ หรือแม้แต่การสูบบุหรี่

งานวิจัยที่ตีพิมพ์ใน *Nature* นักวิทยาศาสตร์พบว่ามีโครงข่ายของเซลล์ประสาทในสมองที่ทำหน้าที่เป็นเหมือน ‘สวิตช์’ ควบคุมระหว่างโหมดตัดสินใจแบบไตร่ตรอง และโหมดอัตโนมัติซึ่งความเครียดเรื้อรังทำให้สวิตช์นี้เอียงไปทางพฤติกรรมแบบอัตโนมัติอย่างเด่นชัด การศึกษาจากหนูทดลองแสดงให้เห็นว่าเมื่อเกิดภาวะเครียดเรื้อรัง ระบบประมวลผลของสมองที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจอย่างรอบคอบ (prefrontal cortex) จะลดบทบาทลง ทำให้เรามีแนวโน้มที่จะเลือกทางเลือกที่ง่ายที่สุดหรือคุ้นเคยมากที่สุด แทนที่จะคิดวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของทางเลือกอย่างรอบคอบ

**ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในชีวิตประจำวัน**

การกินตามอารมณ์ (Emotional Eating): หลายคนเมื่อเครียดจะเลือกกินของหวานหรืออาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ แม้จะรู้ว่ามันไม่ดี แต่สมองก็ผลักดันให้เราทำพฤติกรรมเดิมเพราะมันง่ายและให้ความรู้สึกพึงพอใจทันที