สมรภูมิทะเลจีนใต้ระหว่างจีนและฟิลิปปินส์ กำลังร้อนแรงขึ้นจริงหรือ?

นี่คือสิ่งที่กองทัพฟิลิปปินส์กล่าวอ้าง พร้อมเผยแพร่ภาพแสดงให้เห็นเรือยามชายฝั่งจีน ปะทะกับเรือของฟิลิปปินส์ ใกล้หมู่เกาะสแปรตลีย์ หมู่เกาะพิพาทในทะเลจีนใต้

เหตุการณ์ปะทะล่าสุดในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ทำให้เจ้าหน้าที่ฟิลิปปินส์ 8 นายบาดเจ็บ และมันก็ทำให้ความตึงเครียดเหนือน่านน้ำพิพาทหนักหน่วงขึ้นเรื่อย ๆ ถึงจุดที่ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ประกาศว่า นี่คือการกระทำเชิงสงคราม หากมีชาวฟิลิปปินส์เสียชีวิตจากเหตุปะทะ

ด้านกระทรวงต่างประเทศจีน ตอบโต้ว่า ยามชายฝั่งจีนเข้าห้ามการประมงผิดกฎหมายในพื้นที่ ไม่เพียงเท่านั้น ทางการฟิลิปปินส์ ยังลักลอบขนสิ่งของและอาวุธ เพื่อหวังยึดแนวปะการังในแถบนั้นด้วย ทำให้จีนต้องปกป้องอธิปไตยของตนเอง

ช่วงไม่กี่เดือนมานี้ การปะทะระหว่างจีนและฟิลิปปินส์ ในทะเลจีนใต้ เกิดขึ้นถี่ขึ้น และรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ 

รัฐบาลฟิลิปปินส์ชี้ว่า เรือลาดตระเวนจีนใช้ปืนแรงดันน้ำฉีดใส่เรือประมง และเรือของยามชายฝั่งฟิลิปปินส์ หลายครั้งเรือของสองฝ่ายก็ชนปะทะกัน จนถึงครั้งล่าสุด ที่เจ้าหน้าที่ฟิลิปปินส์ระบุว่า ต่อสู้กันเหมือนสงครามรบพุ่ง ใช้มือเปล่าสู้กับมีดดาบของฝั่งจีน

ภาพสมรภูมิกลางทะเล ที่ไม่ห่างจากไทยนักเหล่านี้ ทำให้ผู้สังเกตการณ์วิตกว่า จะบานปลายเป็นวิกฤตในทะเลจีนใต้ ที่ไม่ใช่แค่ระหว่างคู่กรณี จีนกับฟิลิปปินส์ แต่จะดึงสหรัฐฯ เข้าไปเกี่ยวดว้ย

นั่นเพราะ สหรัฐฯ มีพันธะตามสนธิสัญญาที่ลงนามไว้กับฟิลิปปินส์ ที่ต้องเข้าช่วยเหลือฟิลิปปินส์ หากตกอยู่ใต้การโจมตี 

แล้วดูเหมือนสหรัฐฯ เองมีแผนระยะยาว เพื่อเสริมพลานุภาพทางทหารให้ฟิลิปปินส์ด้วย โดยตามแผนแม่บท สหรัฐฯ อาจส่งโดรน เครื่องบินทหาร และระบบป้องกันความมั่นคงให้ฟิลิปปินส์ รวมถึงเงินช่วยเหลือทางกลาโหม ทำให้ฟิลิปปินส์ เป็นขุมพลังทางทหารอีกแห่งในอินโด-แปซิฟิก แต่นั่นก็นำมาซึ่งอีกสงครามตัวแทนในภูมิภาค

กรณีพิพาทในทะเลจีนใต้ระหว่างจีนกับฟิลิปปินส์ ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่พักหลังนี้กลายเป็นข่าวมากขึ้น 

บีบีซีวิเคราะห์ว่า นี่ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นนโยบายของฟิลิปปินส์ ที่ต้องการแสดงให้โลกเห็นถึงปัญหาที่มีกับจีน และก็ทำอยากเปิดเผยมาก ๆ ด้วยการส่งวิดีโอคลิปให้สื่อท้องถิ่นและสื่อต่างประเทศมากขึ้น 

ต้องยอมรับว่า ในช่วง 6 ปีที่ฟิลิปปินส์อยู่ใต้การนำของประธานาธิบดีโรดริโก ดูแตร์เต ปัญหาในทะเลจีนใต้ลดลง จากความสัมพันธ์ที่ค่อนข้างชื่นมื่น

แต่เมื่อ เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ทิศทางความสัมพันธ์ก็เหมือนพลิกหน้ามือเป็นหลังมือ เพราะไม่เพียงมาร์กอส จูเนียร์ จะยกเลิกนโยบายเชื่อมสัมพันธ์กับจีน แต่หันไปจับมือแน่นขึ้นกับสหรัฐฯ พร้อมประกาศจะไม่ทน หากจีนล่วงล้ำพื้นที่เขตเศรษฐกิจจำเพาะในรัศมีน่านน้ำ 200 ไมล์ของฟิลิปปินส์ 

นี่คงเป็นเกมระยะยาวที่จีนพร้อมจะเล่นต่อ เพราะฟิลิปปินส์มีผู้นำที่ผลัดเปลี่ยนไป นโยบายก็อาจเปลี่ยน แต่จีนนั้น ผู้นำจะยังคนเดิม และนโยบายของพรรคคอมมิวนิสต์จีนก็แทบไร้รอยต่อ