โลกเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยจริงหรือไม่ ? จากมาตรการภาษีของทรัมป์

แล้วโลกกำลังเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือไม่ ?

ตลาดหุ้นเปิดที่แดงเดือด ตลาดสินค้าโภคภัณฑ์ราคาทองแดง และน้ำมันถือเป็นมาตรวัดสุขภาพเศรษฐกิจโลกก็ร่วงลงมากว่า 15% นับตั้งแต่ทรัมป์ประกาศนโยบายภาษีศุลกากร รวมถึงท่าทีประเทศต่างๆ ที่อาจกระทบเศรษฐกิจโลก จนเกิดคำถามว่า โลกกำลังเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือไม่ ?

หากย้อนกลับไปดูช่วงวิกฤตเศรษฐกิจถดถอย ในช่วงทศวรรษที่ 1930 นั้นมีปัจจัยคือ เศรษฐกิจของประเทศมหาอำนาจโลกตำต่ำพร้อมกัน ซึ่งมีการมองว่า ขณะนี้อาจจะยังไม่ถือว่ารุนแรงในระดับนั้น แต่นักวิเคราะห์เศรษฐกิจส่วนใหญ่ก็มองว่าโอกาสที่จะเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยในสหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และสหภาพยุโรปนั้นเพิ่มขึ้นอย่างมาก

ทั้งจากการสัมภาษณ์ล่าสุดของรัฐมนตรีกระทรวงการคลังของสหรัฐฯ สก็อตต์ เบสเซนท์ (Scott Bessent) ได้ลดความกังวลเกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจถดถอยลง โดยกล่าวว่า จะรักษาแนวโน้มการจ้างงานในสหรัฐฯ และกล่าวว่าเขา "ไม่เห็นเหตุผลที่เราต้องประเมินค่าภาวะเศรษฐกิจถดถอย" และ “สิ่งที่เรากำลังพิจารณาอยู่คือการสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจในระยะยาวเพื่อความเจริญรุ่งเรือง"

แต่จะสรุปว่า โลกจะไม่เข้าสู่ภาวะนั้นเลยก็อาจจะเป็นไปไม่ได้ เพราะก็มีฝ่ายที่แสดงความกังวลเช่นกันว่า นโยบายของทรัมป์ ‘อาจจะมีส่วนให้เศรษฐกิจโลกถดถอย’ 

โดยคำเตือนล่าสุดนั้น มาจากเจมี ไดมอน (Jamie Dimon) CEO ของ JPMorgan ได้ออกมาเตือนในจดหมายประจำปี ถึงผู้ถือหุ้นเกี่ยวกับนโยบายภาษีศุลกากรของทรัมป์ โดยระบุว่านโยบายดังกล่าวอาจส่งผลให้ราคาสินค้าสูงขึ้น ส่งผลให้เศรษฐกิจโลกถดถอย และทำให้สถานะของสหรัฐฯ ในโลกอ่อนแอลง

ในจดหมายระบุว่า “ภาษีศุลกากรล่าสุดอาจทำให้เงินเฟ้อสูงขึ้น และทำให้หลายคนมองว่ามีโอกาสเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยสูงขึ้น” และ “รายการภาษีศุลกากรจะทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือไม่นั้นยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แต่จะทำให้การเติบโตชะลอตัวลง”

เขายังกล่าวถึงนโยบายอเมริกาต้องมาก่อนของทรัมป์ว่า นโยบายนั้นไม่เป็นไร ตราบใดที่อเมริกาไม่กลายเป็นประเทศเดียวที่โดดเดี่ยว “หากพันธมิตรทางการทหารและเศรษฐกิจของโลกตะวันตกแตกสลาย อเมริกาเองก็คงอ่อนแอลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้” เขากล่าว ซึ่งเขายังชี้ว่า ทั้งความมั่นคง และเศรษฐกิจมีความเชื่อมโยงกันอย่างสำคัญ ในอดีต “สงครามเศรษฐกิจก่อให้เกิดสงครามทางการทหารในอดีต” 

ซึ่งเขายังได้เตือนถึงปัจจัยทางภูมิรัฐศาสตร์ เช่นสงครามในยูเครนและตะวันออกกลาง ซึ่งเขากล่าวว่าอาจส่งคลื่นกระแทกอันรุนแรงไปทั่วทั้งเศรษฐกิจโลกด้วย และเขายังยอมรับถึง “แนวทางการค้าที่เป็นอันตราย” โดยเฉพาะจากจีน ส่งผลกระทบต่อคนงานด้วย 

ไดมอนถือเป็นผู้นำธุรกิจคนหนึ่งที่ค่อนข้างมีอิทธิพลที่สุดในโลก และก่อนหน้านี้ท่าทีของเขากับนโยบายเศรษฐกิจของทรัมป์นั้นมองว่า ยังไม่น่าวิตกนัก แต่ครั้งนี้ สำนักข่าวหลายแห่งกลับวิเคราะห์ว่าเขามีท่าทีที่แตกต่างออกไป และมีน้ำเสียงในเชิงระมัดระวังกับสิ่งที่เกิดขึ้นในอนาคตมากยิ่งขึ้น 

เห็นได้ชัดจากข้อความหนึ่งที่เขาระบุว่า “เราเผชิญกับสภาพแวดล้อมทางภูมิรัฐศาสตร์และเศรษฐกิจที่อันตรายและซับซ้อนที่สุดนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สอง” เขากล่าว