"วินัย" กุญแจสำคัญ: แก้ปัญหาห้องน้ำโรงเรียน ไม่ต้องแบ่งแยกครู-นักเรียน

ด้วยปัญหาห้องน้ำนักเรียนที่ขาดความสะอาดและมาตรฐานมานานหลายปี ทำให้นักเรียนจำนวนไม่น้อยอยากได้ใช้ห้องน้ำของคณะครู ซึ่งมักจะมีสภาพที่ดีกว่า ล่าสุดกระทรวงศึกษาธิการได้เสนอนโยบาย "ครู-นักเรียนใช้ห้องน้ำร่วมกัน" โดยมีเป้าหมายเพื่อยกระดับมาตรฐานความสะอาดของห้องน้ำนักเรียนให้ได้ในระดับเดียวกับห้องน้ำครู อย่างไรก็ตาม นโยบายดังกล่าวก่อให้เกิดความคิดเห็นที่หลากหลายทั้งเห็นด้วยและคัดค้านในหมู่นักเรียน

โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) เตรียมจัดสรรงบประมาณเพื่อปรับปรุงห้องน้ำในโรงเรียนขนาดเล็กทั่วประเทศ จำนวน 9,700 แห่ง  โดยเฉลี่ยแล้ว โรงเรียนแต่ละแห่งจะได้รับงบประมาณ 10,000 บาท 

โครงการนำร่องนี้ มุ่งเน้นไปที่โรงเรียนขนาดเล็กที่มีนักเรียน 80 คน หรือน้อยกว่า โดยมีเป้าหมายเพื่อยกระดับสภาพห้องน้ำให้สะอาด ปลอดภัย ถูกสุขอนามัย และมีความสวยงาม  ให้นักเรียนสามารถเข้าใช้ห้องน้ำได้อย่างสะดวก รวดเร็ว  ส่งเสริมให้นักเรียนมีสุขนิสัยที่ดี  ลดปัญหาการกลั่นแกล้งกัน  สร้างความเสมอภาคระหว่างนักเรียนและครู  

ครู-นักเรียนใช้ร่วมกัน #เรียนดีมีความสุข

เพจเฟซบุ๊ก ศธ.360 ของกระทรวงศึกษาธิการได้โพสต์ข้อความระบุว่า "ห้องน้ำครู-นักเรียนใช้ร่วมกันได้ในปีการศึกษา 2567" ภายใต้แฮชแท็ก #เรียนดีมีความสุข

การประกาศในครั้งนี้สอดคล้องกับผลสำรวจของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ที่พบว่า การปรับปรุงห้องน้ำเป็นเรื่องที่นักเรียนให้ความสำคัญเป็นอันดับต้นๆ โดยก่อนหน้านี้เคยมีนักเรียนหลายคนแสดงความคิดเห็นว่า "ห้องน้ำครูคือสวรรค์ แต่ห้องน้ำนักเรียนคือนรก" รวมถึงความคิดเห็นอื่นๆ อีกมากมาย

ด้วยเหตุนี้ นายเพิ่มพูน ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการจึงมอบหมายให้ สพฐ.พิจารณาแก้ปัญหาดังกล่าว โดย สพฐ. กำลังดำเนินการปรับปรุงห้องน้ำทั่วประเทศภายใต้นโยบาย "สุขาดีมีความสุข"

โดยจะไม่แบ่งแยกห้องน้ำครูและนักเรียนอีกต่อไป แต่จะแบ่งเป็นห้องน้ำชายและหญิงเท่านั้น  ทั้งครูและนักเรียนสามารถใช้ห้องน้ำร่วมกันได้อย่างเท่าเทียม เพื่อยกระดับความสะอาดของห้องน้ำนักเรียนให้ได้มาตรฐานเดียวกับห้องน้ำครู

สพฐ.ได้จัดสรรงบประมาณ 100 ล้านบาท สำหรับปรับปรุงห้องน้ำในโรงเรียนขนาดเล็กประมาณ 9,700 แห่งก่อน ซึ่งจะมีการทาสีห้องน้ำ เปลี่ยนสุขภัณฑ์ และรื้อระบบประปาใหม่ โดยคณะทำงานได้ลงพื้นที่สำรวจแล้วพบว่า ห้องน้ำมีสภาพชำรุดทรุดโทรม กลอนประตูชำรุดจนไม่สามารถใช้งานได้

สพฐ.มีเป้าหมายให้การปรับปรุงทั้งห้องน้ำ ระบบไฟฟ้า ห้องเรียนและอาคารเรียนแล้วเสร็จก่อนเปิดภาคเรียนที่ 1 ในเดือนพฤษภาคมนี้

สาเหตุห้องน้ำนักเรียนสกปรก: ครูอินดี้ชี้ "จิตสำนึก" สำคัญกว่า

จากการสำรวจความคิดเห็นของนักเรียนหลายคน พบว่ามีนักเรียนจำนวนไม่น้อยที่อยากจะได้ใช้ห้องน้ำของครู ด้วยสาเหตุหลักคือ ห้องน้ำของครูมักจะมีสภาพที่สะอาดกว่าห้องน้ำนักเรียน

เมื่อถามนักเรียนว่า "ทำไมห้องน้ำครูจึงสะอาดกว่า" คำตอบที่ได้รับก็คือ เพราะครูมีความรับผิดชอบและใส่ใจในการรักษาความสะอาดมากกว่านักเรียน

อย่างไรก็ตาม เพจเฟซบุ๊ก "ครูอินดี้" ได้ชี้แจงประเด็นนี้ว่า แท้จริงแล้วมาตรฐานของห้องน้ำครูและนักเรียนไม่ได้แตกต่างกันมากนัก แต่สิ่งที่แตกต่างกันคือความรับผิดชอบของผู้ใช้งาน

เพจดังกล่าวระบุว่า "ไม่ว่าจะเป็นครูหรือนักเรียน ก็สามารถใช้ห้องน้ำร่วมกันได้ ไม่ต้องติดใจอะไร แค่ให้ทุกคนช่วยกันรักษาความสะอาดและมารยาทในการใช้ห้องน้ำ ครูก็ยินดีที่จะแบ่งปันการใช้ห้องน้ำร่วมกัน"

ดังนั้น การแก้ปัญหาเรื่องห้องน้ำในโรงเรียน จึงไม่ได้อยู่ที่การแบ่งแยกห้องน้ำครูและนักเรียน แต่อยู่ที่การปลูกฝังจิตสำนึกในการรักษาความสะอาดและการใช้ห้องน้ำอย่างมีมารยาทให้แก่นักเรียน เพื่อให้ห้องน้ำของนักเรียนมีสภาพที่สะอาดและน่าใช้งานเช่นเดียวกับห้องน้ำของครู

อ้างอิง https://www.facebook.com/PageKruindy/posts/pfbid0362iSdyzZL72m5T2XaeywRsDMC3S4sChi28cPKcEJxfZm2GaV3e2SqTDcxJfrLeLVl

นักเรียนแบ่งมุมมอง นโยบายปรับปรุงห้องน้ำ

จากการเปิดเผยของ นักเรียนกลุ่มหนึ่ง ในมุมมองสนับสนุน เห็นด้วยกับนโยบายนี้ โดยมองว่าจะช่วยลดปัญหาการต้องรอคิวใช้ห้องน้ำนาน ซึ่งเป็นปัญหาทั่วไปในหลายโรงเรียน อีกทั้งยังเป็นการส่งเสริมความเสมอภาคและลดช่องว่างระหว่างครูกับนักเรียน สร้างบรรยากาศความเป็นกันเองมากขึ้น นักเรียนบางกลุ่มที่ต้องเผชิญปัญหาห้องน้ำนักเรียนสกปรก ทรุดโทรม ยังคิดว่านโยบายนี้จะช่วยให้ห้องน้ำได้รับการดูแลรักษาความสะอาดดีขึ้น เนื่องจากนักเรียนจะเกรงใจครู

อย่างไรก็ตาม ก็มีนักเรียนอีกกลุ่มที่คัดค้านโดยเสนอให้ปรับปรุงห้องน้ำนักเรียนให้สะอาดและเพียงพอต่อจำนวนผู้ใช้งานก่อน บางคนไม่เห็นด้วยกับการใช้งบประมาณจำนวนมากไปกับการปรับปรุงห้องน้ำ เนื่องจากมองว่าควรมุ่งสู่การพัฒนาด้านการศึกษาโดยตรงมากกว่า 

ท่ามกลางความคิดเห็นที่แตกต่างกัน นักเรียนบางกลุ่มมีมุมมองสายกลางว่า นโยบายนี้มีทั้งข้อดีและข้อเสีย จึงควรพิจารณาความเหมาะสมตามบริบทของแต่ละโรงเรียน โดยอาจมีการแบ่งสัดส่วนพื้นที่ให้ชัดเจน รณรงค์ให้นักเรียนรักษาความสะอาดและใช้ห้องน้ำอย่างมีมารยาท พร้อมทั้งให้ความสำคัญกับการรับฟังเสียงสะท้อนจากฝ่ายต่างๆ ก่อนจะนำนโยบายมาปฏิบัติ

จากการรวบรวมความคิดเห็นของนักเรียนและบุคลากรทางการศึกษา แนวทางที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดในการแก้ปัญหาห้องน้ำในโรงเรียนคือ การผสมผสานระหว่างการปรับปรุงสภาพห้องน้ำให้ได้มาตรฐาน การปลูกฝังจิตสำนึกในการรักษาความสะอาดให้แก่นักเรียน และการสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างนักเรียนและครูในการใช้ห้องน้ำร่วมกัน โดยต้องมีการรับฟังความคิดเห็นจากทุกฝ่ายอย่างรอบด้าน เพื่อหาข้อสรุปที่เหมาะสมและสอดคล้องกับบริบทของแต่ละโรงเรียน

ภาพ Getty Images