ในช่วงฤดูร้อนของประเทศไทย สภาพอากาศที่ร้อนจัดอาจนำมาซึ่งอันตรายต่อสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะภาวะ "โรคลมร้อน" หรือ "ฮีทสโตรก" ซึ่งเป็นอาการที่ร่างกายไม่สามารถปรับตัวและควบคุมอุณหภูมิได้ ส่งผลให้เกิดอาการรุนแรง เช่น ตัวร้อนจัด หน้ามืด กระสับกระส่าย หายใจเร็ว มึนงง หัวใจเต้นผิดจังหวะ ชักเกร็ง และอาจถึงขั้นช็อกหรือเสียชีวิต หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
ข้อมูลจากกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค ระบุว่าในปี 2567 มีผู้เสียชีวิตจากภาวะอากาศร้อนสูงถึง 63 รายใน 31 จังหวัด โดยส่วนใหญ่เป็นเพศชาย 54 ราย และเพศหญิง 9 ราย ปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดการเสียชีวิต ได้แก่ การดื่มสุราในสภาพอากาศร้อน และการทำงานกลางแจ้งเป็นเวลานานโดยเฉพาะเดือนเมษายน ซึ่งเป็นเดือนที่มีอุณหภูมิสูงสุดถึง 44 องศาเซลเซียส มีรายงานการเสียชีวิตคิดเป็นร้อยละ 70 ของจำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมด อุณหภูมิที่สูงขนาดนี้ส่งผลให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดความร้อนสะสมภายในร่างกายจนเกิดอาการฮีทสโตรกได้ง่ายขึ้น
สรุปข่าว
ประชาชนที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ควรระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากแอลกอฮอล์มีผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต โดยจะทำให้เส้นเลือดฝอยใต้ผิวหนังขยายตัวมากขึ้น ซึ่งส่งผลให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากกว่าคนที่ไม่ได้ดื่ม นอกจากนี้ ในสภาพอากาศร้อนจัด แอลกอฮอล์จะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้หัวใจสูบฉีดเลือดเร็วและแรงขึ้น อาจทำให้เกิดอาการหน้ามืด วิงเวียน หัวใจเต้นผิดปกติ และในบางกรณีอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันได้
เพื่อป้องกันภาวะฮีทสโตรกและลดความเสี่ยงจากอากาศร้อนจัด ประชาชนควรปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้:
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อยวันละ 8 แก้ว หรือมากกว่าหากต้องอยู่กลางแจ้งหรือออกกำลังกาย
- หลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดเป็นเวลานาน โดยเฉพาะในช่วงเวลา 10.00-16.00 น. ซึ่งเป็นช่วงที่อุณหภูมิสูงสุด
- สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี เนื้อผ้าบางเบาและสีอ่อนช่วยสะท้อนความร้อนออกไป
- ลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน เนื่องจากสารเหล่านี้จะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น
- พกอุปกรณ์กันแดด เช่น หมวก ร่ม หรือแว่นกันแดด และทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูงเพื่อป้องกันการถูกแดดเผา
- หากรู้สึกเวียนหัว หน้ามืด หรือมีอาการผิดปกติ ควรเข้าที่ร่มและดื่มน้ำทันที หากอาการไม่ดีขึ้นควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว
สำหรับสัญญาณเตือนของภาวะฮีทสโตรก ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อฮีทสโตรก ควรสังเกตอาการของตนเองและคนรอบข้าง หากพบอาการต่อไปนี้ ควรรีบให้ความช่วยเหลือหรือพาไปพบแพทย์ทันทีเช่น อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส เหงื่อออกมากผิดปกติในระยะแรก แต่เมื่ออาการรุนแรงขึ้นอาจไม่มีเหงื่อออกเลย ผิวหนังแดง ร้อน และแห้ง หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ หายใจเร็วและตื้น สับสน วิงเวียน หรือหมดสติ
ดังนั้น อากาศร้อนจัดเป็นปัจจัยที่อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง โดยเฉพาะ “ฮีทสโตรก” ซึ่งอาจนำไปสู่การเสียชีวิตได้หากไม่ได้รับการช่วยเหลือทันเวลา การปรับพฤติกรรม เช่น การดื่มน้ำให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดเป็นเวลานาน และลดการดื่มแอลกอฮอล์ จะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น ประชาชนควรให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพในช่วงฤดูร้อน และปฏิบัติตามคำแนะนำเพื่อป้องกันอันตรายจากอากาศร้อนอย่างเคร่งครัด
สุนิดา สวัสดิพรพัลลภ