หลังจากการช่วยเหลือแรงงานไทย 5 คน ที่ถูกจับเป็นตัวประกันในฉนวนกาซาประสบความสำเร็จเมื่อวานนี้ (30 มกราคม) สำนักข่าว BBC ได้เผยแพร่รายงานที่เปิดเผยเบื้องหลังของปฏิบัติการช่วยเหลือตัวประกันของคณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ หรือ ICRC ที่ต้องทำงานท่ามกลางความกดดันจนสามารถช่วยเหลือทุกคนออกมาได้อย่างปลอดภัย ซึ่งกระบวนการช่วยเหลือทั้งหมดเริ่มต้นหลัง “สายโทรศัพท์ดังขึ้น”
- จุดเริ่มต้นจากสายโทรศัพท์
สายโทรศัพท์นั้นคาดว่าเป็นตัวแทนจากฝั่งฮามาสจะแจ้งพิกัดสำหรับปล่อยตัวประกัน ซึ่งอ้างอิงจาก 3 ครั้งล่าสุดที่ผ่านมาสถานที่ปล่อยตัวแต่ละครั้ง “ไม่ใช่ที่เดียวกัน” เมื่อเจ้าหน้าที่กาชาดได้รับข้อมูลสถานที่แล้วทีมงานของ ICRC จะส่งรถที่มีตราสัญลักษณ์ขององค์กรไปยังจุดนัดหมายเพื่อรับตัวประกัน ขณะเดียวกันกาชาดสากลจะประสานไปยังทางการอิสราเอลเพื่อเตรียมความพร้อม โดยอิสราเอลจะส่งทหารและบุคคลากรทางการแพทย์มาประจำการในสถานที่ปลอดภัยเพื่อรับตัวประกันต่อจากกาชาด
ซาราห์ เดวีส์ โฆษกของ ICRC กล่าวว่า ทุกครั้งที่มีการช่วยเหลือตัวประกัน เจ้าหน้าที่ทุกคนบนรถของกาชาดตระหนักดีว่ามันเป็นมากกว่าแค่การขับรถไปรับ-ส่งตัว เพราะปฏิบัติการซับซ้อนกว่าที่เห็นมากแต่สิ่งสำคัญอันดับแรกคือความปลอดภัยของตัวประกัน และในการส่งตัวประกันเมื่อวานนี้โดยเฉพาะที่ข่านยูนิสซึ่งเป็นสถานที่ปล่อยตัวประกันชาวไทย กาชาดยอมรับว่ามีความท้าทายมากกว่าครั้งอื่นโดยได้ระดมผู้เชี่ยวชาญที่เคยมีส่วนร่วมในปฏิบัติการแบบนี้เข้าร่วมทีมด้วย
- การวางแผนที่สำคัญ
ICRC กล่าวว่า “การวางแผน” เป็นเรื่องสำคัญในการช่วยเหลือตัวประกันทุกครั้งเพื่อให้ทุกอย่างออกมาราบรื่นและทุกครั้งกาชาดสากลจะมีแผนที่เส้นทางที่เชื่อมต่อไปยังสถานที่ต่าง ๆ ในฉนวนกาซา โดยพวกเขาจะเลือกเส้นทางลำเลียงตัวประกันที่ปลอดภัยที่สุด แต่ถึงแม้จะเลือกเส้นทางไปแล้วก็สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอลดเวลาโดยยึดความปลอดภัยเป็นที่ตั้งหากประเมินหน้างานแล้วว่าเส้นทางมีความเสี่ยง
นอกจากนี้ก่อนกำหนดการรับตัวประกันจากฮามาส กาชาดได้ประเมิน “ทุกฉากทัศน์ที่เป็นไปได้” และอาจเกิดในวันนัดหมาย แม้จะวางแผนดีมากขนาดไหนแต่กาชาดกล่าวว่าสิ่งต้องยอมรับคือไม่มีแผนการสำหรับทุกสิ่งบนโลก ความผิดแผนเกิดขึ้นได้เสมอเช่นกัน
ดังนั้นเมื่อมีแผนการแล้ว ประสบการณ์ของเจ้าหน้าที่ก็สำคัญไม่แพ้กัน ก่อนการเดินทางไปจุดนัดหมายเพื่อช่วยเหลือตัวประกันทุก กาชาดสากลจะนำผู้เชี่ยวชาญด้านอาวุธ ที่ได้รับการฝึกฝนในการระบุซากวัตถุระเบิดร่วมเดินทางไปด้วยเพราะการเดินทางในฉนวนกาซาเต็มไปด้วยซากปรักหักพังจากการโจมตีและอาจมีวัตถุระเบิดที่ยังไม่ระเบิดซ่อนอยู่ อีกทั้งกาชาดจะติดต่อประสานงานกับเจ้าหน้าที่ทั้งฝั่งอิสราเอลและฮามาส รวมไปถึงคณะผู้ไกล่เกลี่ย เป็นระยะตลอดทางที่เข้าไปรับตัวประกัน
- ทำงานบนความไม่แน่นอนและอาจนอกเหนือการควบคุม
กาชาดเผยว่าการช่วยเหลือตัวประกันแต่ละครั้งคือความไม่แน่นอน เพราะไม่มีใครรู้หรือคาดการณ์ได้ก่อนเลยว่าฮามาสจะเลือกปล่อยตัวประกันสถานที่ใด เมืองใด หรือในรูปแบบใด เพราะหากย้อนดูการปล่อยตัวประกันทหารหญิงอิสราเอล 4 คนเมื่อสุดสัปดาห์ที่แล้ว จะเห็นว่ามีการจัดเวทีให้กาชาดลงนามร่วมกับฮามาสเพื่อยอมรับการปล่อยตัวประกัน และมีการมอบ “ประกาศนียบัตร” กับ “ถุงของขวัญ” ให้ตัวประกัน ซึ่งสื่ออิสราเอลระบุว่าด้านในมีสิ่งของเช่น ภาพถ่ายขณะถูกคุมตัว, แผนที่ฉนวนกาซา และ สร้อยคอธงปาเลสไตน์ ที่ต่อมาของพวกนี้ถูกทางการอิสราเอลยึดไปตรวจสอบตามคำบอกเล่าของครอบครัวตัวประกัน ในขณะที่บางครั้งฮามาสก็ไม่จัดเวทีแต่ส่งตัวประกันให้กาชาดเลย
BBC รายงานว่าความไม่แน่นอนนำไปสู่ความโกลาหล โดยได้อ้างถึงนักข่าว BBC คนหนึ่งในฉนวนกาซาว่าเขาทราบสถานที่ปล่อยตัวประกันมาจากพ่อค้าแผงลอยที่จู่ ๆ ก็สังเกตเห็นการรวมตัวของสมาชิกฮามาสแบบกะทันหันพร้อมเครื่องแบบสวมหน้ากากที่เป็นสัญญาณสำคัญว่าการปล่อยตัวประกันจะเกิดขึ้นใบริเวณนี้ และไม่ใช่แค่เขาที่รู้แต่ชาวบ้านคนอื่น ๆ ที่สังเกตเห็นความผิดปกติของการรวมตัวอย่างกะทันหันก็วิ่งกรูเข้ามาจนเริ่มเบียดเสียดเพื่อต้องการจะเห็นหน้าตัวประกันและกลายเป็นความชุลมุนในที่สุดเหมือนที่เกิดในเมืองข่านยูนิสเมื่อวานนี้ หลายคนที่มามุงดูมีท่าทีเกรี้ยวโกรธเหล่าตัวประกันในขณะที่บางคนก็เริ่มตะโกนคำสรรเสริญพระเจ้า
- กระบวนการเยียวยาจิตใจ
เมื่อกาชาดสากลนำส่งตัวประกันคืนแก่อิสราเอล บุคคลากรทางการแพทย์จะเริ่มมอบวิตามิน อาหาร และเครื่องดื่ม ให้ตัวประกันได้พักผ่อนหลังเผชิญความเครียดที่ยาวนา จากนั้นจะมีการตรวจสุขภาพเบื้องต้น ซึ่งหลายครั้งที่ผ่านมาพบว่าตัวประกันมีทั้งสุขภาพกายที่ดีและไม่ดีแตกต่างกันไป แต่ความบอบช้ำทางจิตใจกลับเป็นปัญหาใหญ่ที่ซับซ้อนและต้องใช้เวลาในการบำบัดมากกว่าการรักษาทางกาย โดยหลังจากตรวจสุขภาพเบื้องต้นแล้วเฮลิคอปเตอร์จะมารอรับตัวประกันเพื่อส่งไปรักษาต่อในโรงพยาบาลที่กรุงเทลอาวีฟ จากนั้นก็จะเริ่มเข้าสู่กระยวนการฟื้นฟูจนกว่าทั้งสภาพร่างกายและจิตใจจะกลับสู่เกณฑ์ปกติ
สรุปข่าว
