เครื่องบินเติมเชื้อเพลิงกลางอากาศ Airbus A330 MRTT หนึ่งในตัวเต็งเข้าประจำการกองทัพอากาศไทย

เครื่องบินเติมเชื้อเพลิงกลางอากาศ Airbus A330 MRTT

แอร์บัส เอ 330 เอ็มอาร์ทีที (Airbus A330 MRTT) ที่กำลังปรับปรุงเป็นรุ่นพลัส (MRTT+) เป็นเครื่องบินขนส่งบรรทุกเชื้อเพลิงแบบพหุภารกิจ (Multi Role Tanker Transport: MRTT) ที่มีพื้นฐานมาจากเครื่องบินพาณิชย์รุ่น Airbus A330-200 ซึ่งรองรับที่นั่งโดยสารสูงสุด 291 ที่นั่ง อ้างอิงจากการปรับแต่งโดยกองทัพอากาศของอังกฤษ

Airbus A330 MRTT มีเครื่องยนต์ใบพัดเทอร์โบ (Turbofan) จำนวน 2 ตัว ที่มีตัวเลือกจากทั้งบริษัท Rolls-Royce, General Electric (GE), หรือ Pratt & Whitney แต่ละตัวให้แรงขับ 320 กิโลนิวตัน (kN) ความเร็วการบิน (Cruise Speed) 860 กิโลเมตรต่อชั่วโมง น้ำหนักขึ้นบินสูงสุด (Max takeoff weight: MTOW) 233,000 กิโลกรัม

หากใช้ Airbus A330 MRTT เป็นเครื่องบินโดยสารขนส่งลำเลียง จะรองรับการบินไกลสูงสุด 14,800 กิโลเมตร ซึ่งมากพอสำหรับทำเที่ยวบินตรง (Direct flight) ระหว่างกรุงเทพฯ (สุวรรณภูมิ) - มหานครนิวยอร์ก ของสหรัฐอเมริกา ที่มีระยะทางประมาณ 14,000 กิโลเมตร โดยไม่ต้องหยุดพักเติมเชื้อเพลิง

หากใช้เป็นเครื่องบินบรรทุกเชื้อเพลิง จะมีระยะปฏิบัติการอยู่ที่ 1,800 กิโลเมตร บรรจุเชื้อเพลิงได้สูงสุด 111,000 กิโลกรัม รองรับทั้งการจ่ายเชื้อเพลิงแบบบูม (Flying boom) ที่เป็นท่อแข็งยื่นออกมาโดยมีเจ้าหน้าที่บนเครื่องบิน Tanker เป็นผู้ควบคุม และแบบสายที่เรียกว่าโพรบแอนด์โดรก (Probe-and-drogue) ซึ่งต้องมีทั้งสายจาก Tanker และท่อรับที่ฝั่งเครื่องบินขับไล่ทำงานร่วมกัน

แต่เมื่อปี 2023 Airbus ได้มีการอัปเกรดเป็นรุ่น MRTT+ ซึ่งใช้พื้นฐานมาจาก A330neo (New Engine Option) ในรหัส Airbus A330-800 ที่ลำตัว (Fuselarge) มีเส้นผ่านศูนย์กลางแคบกว่าเล็กน้อย (จาก 5.64 เมตร เหลือ 5.22 เมตร) แต่ใช้เครื่องยนต์ Rolls-Royce Trent 7000-72 ที่ประหยัดเชื้อเพลิงมากกว่า แรงขับมากกว่าเป็น 324 kN ซึ่งจะทำให้ประหยัดเชื้อเพลิงกว่าเดิมร้อยละ 8 

ภารกิจเครื่องบินเติมเชื้อเพลิงกลางอากาศ Airbus A330 MRTT

ภารกิจหลักของ Airbus A330 MRTT (หรือ MRTT+) คือการขยายระยะการบินและการดำรงขีดความสามารถในการรบของเครื่องบินขับไล่โดยการเติมเชื้อเพลิงกลางอากาศ รองรับเครื่องบินขับไล่ทุกชนิดในมาตรฐาน NATO รวมถึง F-16 Fighting Falcon, F-5TH Super Tigris, และ JAS Gripen 39 C/D ของกองทัพอากาศไทยด้วยเช่นกัน โดยมีภารกิจเสริมเป็นการรับส่งบุคคลสำคัญ (VIP) หรือขนส่งทางการทหาร ลำเลียงพล หรืออพยพประชาชนในสถานการณ์ฉุกเฉิน

ทั้งนี้ ราคาของ Airbus A330 MRTT ในอดีตที่ผ่านมาอยู่ระหว่างลำละ 300 - 340 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 10,000 - 11,400 ล้านบาท ขึ้นอยู่กับการปรับแต่งและความต้องการของกองทัพอากาศแต่ละประเทศ 

ยกตัวอย่างเช่น อังกฤษ ที่มีการใช้จ่ายเพิ่มเติมอีก 10 ล้านปอนด์ (435 ล้านบาท) เพื่อปรับปรุง (Refit) ให้รองรับการโดยสารโดยราชวงศ์อังกฤษและคณะรัฐมนตรี ซึ่งทางรัฐบาลอังกฤษระบุว่าประหยัดงบประมาณปีละ 775,000 ปอนด์ หรือประมาณ 34 ล้านบาท เทียบกับการเช่าเหมาลำ (charter flight) ส่วนสำนักนายกรัฐมนตรีของไทยตั้งงบประมาณสำหรับจัดซื้อเครื่องบินประเภท MRTT เอาไว้ที่ 12,000 ล้านบาท