ศรัทธาบังหน้า? สกัดฟอกเงินผ่านการทำบุญ

"เมื่อทำบุญกลายเป็นช่องทางฟอกเงิน: ความเสี่ยงที่สังคมไทยต้องจับตา"

ในสังคมไทย "การทำบุญ" เป็นวิถีชีวิตที่แทบจะแยกไม่ออกจากความเป็นไทย เราคุ้นเคยกับภาพการตักบาตร บริจาคเงินช่วยเหลือผู้ยากไร้ หรือร่วมทำบุญสร้างโรงพยาบาล แต่น่าเศร้าที่วันนี้ "ศรัทธา" กำลังถูกใช้เป็นเครื่องมือของผู้ไม่หวังดี ในการ "ฟอกเงิน" ที่ได้มาโดยมิชอบให้กลายเป็น "เงินสะอาด"

"ทำไมการทำบุญถึงกลายเป็นช่องทางที่น่าสนใจสำหรับการฟอกเงิน?" 

คำตอบอยู่ที่ "ระบบที่เปราะบาง" ของการรับบริจาคในประเทศไทย โดยเฉพาะในวัดและองค์กรการกุศล ที่มักดำเนินการด้วยความไว้เนื้อเชื่อใจ มีการรับบริจาคเป็นเงินสดจำนวนมาก ทั้งจากการทำบุญ การเช่าที่ดิน การขายวัตถุมงคล โดยไม่ต้องผ่านระบบการตรวจสอบที่เข้มงวด อีกทั้งยังได้รับการยกเว้นไม่ต้องส่งบัญชีรายรับ-รายจ่ายให้หน่วยงานรัฐ 

ยกตัวอย่างเช่น กรณีที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้ ที่มีการนำเงินจำนวนหลายล้านบาทไปบริจาคให้โรงพยาบาลดัง แต่ภายหลังพบว่าเงินดังกล่าวมีความเกี่ยวข้องกับกิจกรรมผิดกฎหมาย จนโรงพยาบาลต้องคืนเงินเพื่อรักษาภาพลักษณ์ขององค์กร

"ความเสี่ยง" ไม่ได้อยู่แค่เรื่องภาพลักษณ์ แต่ยังรวมถึงความผิดทางกฎหมายที่ร้ายแรง เพราะการฟอกเงินมีโทษทั้งจำคุก 1-10 ปี ปรับ 20,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และที่น่ากังวลคือ แม้แต่ผู้รับบริจาคที่รู้เห็นเป็นใจก็อาจมีความผิดฐานสนับสนุนการฟอกเงินได้

"แล้วเราจะป้องกันไม่ให้ 'ศรัทธา' ถูกใช้เป็นเครื่องมือของผู้ไม่หวังดีได้อย่างไร?"

หัวใจสำคัญอยู่ที่การสร้าง "ความโปร่งใส" ในระบบการบริจาค องค์กรการกุศลควรมีระบบตรวจสอบแหล่งที่มาของเงินบริจาครายใหญ่ มีการจัดทำบัญชีที่ชัดเจน และพัฒนาระบบบริจาคผ่านช่องทางที่ติดตามได้ เช่น การโอนเงินผ่านธนาคาร หรือระบบ e-Donation ที่สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้

นอกจากนี้ ภาครัฐควรเพิ่มบทบาทในการกำกับดูแล โดยเฉพาะสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ที่ควรมีมาตรการเชิงรุกในการตรวจสอบธุรกรรมที่น่าสงสัย และบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง

"การให้ความรู้" กับประชาชนก็สำคัญไม่แพ้กัน ทั้งผู้บริจาคและผู้รับบริจาคควรตระหนักถึงความเสี่ยงของการรับเงินที่มีแหล่งที่มาไม่ชัดเจน และรู้จักวิธีตรวจสอบองค์กรการกุศลก่อนร่วมบริจาค

ที่สำคัญ สังคมต้องช่วยกันสอดส่องดูแล เพราะการฟอกเงินผ่านการทำบุญไม่เพียงบ่อนทำลายความน่าเชื่อถือขององค์กรการกุศล แต่ยังกระทบต่อความศรัทธาของพุทธศาสนิกชนโดยรวม 

เราต้องไม่ปล่อยให้ "ศรัทธา" ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการ "ฟอกบาป" และต้องช่วยกันรักษา "การทำบุญ" ให้เป็นกิจกรรมที่บริสุทธิ์ สมกับเจตนารมณ์ที่แท้จริงของการให้และการเสียสละเพื่อส่วนรวม

ท้ายที่สุด การป้องกันการฟอกเงินผ่านการทำบุญเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทุกภาคส่วน ตั้งแต่องค์กรศาสนา หน่วยงานรัฐ ไปจนถึงประชาชนทั่วไป เพราะหากปล่อยให้ปัญหานี้ลุกลามต่อไป ไม่เพียงแต่จะบ่อนทำลายความเชื่อมั่นในระบบการกุศล แต่ยังอาจกระทบต่อรากฐานทางศีลธรรมของสังคมไทยในระยะยาว

ภาพ Freepik