"ดร.นิเวศน์" สอนเลือกหุ้น ตั้งรับวิกฤต

แต่ก่อนที่จะตอบคำถามนั้น "ดร.นิเวศน์" ได้อธิบายถึงสาเหตุของราคาหุ้นที่ร่วงลงรอบนี้ไว้ในหลายประเด็น ประเด็นแรกก็คือ นโยบายรัฐที่มีการประกาศออกมา หรือที่คาดว่าจะมีมาตรการส่งเสริมตลาดหุ้นออกมานั้น แทบจะไม่ได้มีผลต่อตลาดหุ้น อุตสาหกรรมหรือตัวหุ้นเลย แม้บ่อยครั้งที่ตลาดหุ้นมักจะปรับตัวขึ้นพอสมควร เพราะนักลงทุน “มีความหวัง” ว่าโครงการจะแก้ปัญหาที่ทำให้หุ้นตกต่ำได้ แต่หลังจากนั้นไม่กี่วันหรือแค่เดือนสองเดือน ตลาดก็มักจะตกลงไปที่เดิมหรือต่ำกว่าเดิม ยกตัวอย่างเช่น การตั้งกองทุนวายุภักดิ์เพื่อให้เข้ามาซื้อหุ้นเพื่อพยุงราคา เป็นต้น

ขณะที่การปรับลดอัตราดอกเบี้ยอ้างอิงที่นักธุรกิจและนักลงทุนเรียกร้องกันมากนั้น เคยทำมาแล้วเมื่อหลายเดือนก่อนและที่เพิ่งจะประกาศลดอีกครั้งเมื่อไม่กี่วันมานี้ ก็ดูเหมือนว่าแทบไม่มีผลต่อราคาหรือดัชนีหุ้นเลยเช่นกัน

ส่วนการประกาศกำไรรายไตรมาสหรือรายปีของบริษัทจดทะเบียนที่ดีหรือเลวร้ายนั้น แน่นอนว่าต้องมีผลต่อราคาหุ้นในทางทฤษฎี แต่ในช่วงแห่งการ “เปลี่ยนผ่าน” เมื่อเร็ว ๆ นี้ ตัวเลขและอัตราการเติบโตของกำไรอาจจะไม่มีความหมาย อย่างเช่น ต่อให้มีกำไรเพิ่มขึ้นร้อยละ 30 แต่ถ้าค่า PE ของหุ้นยังสูงลิ่วระดับเกิน 50-60 เท่าขึ้นไป หุ้นก็ตก เพราะนักลงทุนอาจจะมองว่าอนาคตกำไรคงจะเติบโตช้าลง จากอานิสงค์การชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกหรือเศรษฐกิจของประเทศ ดังนั้น ค่า PE ที่สูงในระดับนั้นก็จะต้องลดลง ซึ่งสิ่งที่ตามมานั่นก็คือ ราคาหุ้นจะต้องตกลงมา แม้กำไรจะเพิ่มขึ้นก็ต้านไม่อยู่

ประเด็นสุดท้ายที่จะพูดถึงก็คือ เรื่องความหวังว่านักลงทุนต่างประเทศ จะนำเงินกลับมาลงทุนในตลาดหุ้นไทย หลังจากที่ขายสุทธิติดต่อกันมานับ 10 ปีเป็นเงินกว่าล้านล้านบาท โดยนักวิเคราะห์ไปพูดถึงประเด็นที่ว่า นักลงทุนสถาบันใหญ่ ๆ ของโลกที่ได้กำไรจากตลาดหุ้นสหรัฐ น่าจะโยกเงินมาตลาดหุ้นเกิดใหม่รวมถึงไทย ซึ่งก็จะทำให้ตลาดหุ้นไทยปรับตัวขึ้น แต่ในความเป็นจริง แม้บางวันนักลงทุนต่างชาติ จะเข้ามาซื้อสุทธิจำนวนมาก แต่กลับพบการขายออกไปในปริมาณที่มากกว่า ดังนั้น "ดร.นิเวศน์" จึงย้ำว่า "อย่าไปหวังอะไรจากนักลงทุนต่างชาติที่เขาน่าจะยังไม่เห็นว่าจะมาลงทุนในตลาดหุ้นไทยด้วยเหตุผลใด" 

มาถึงประเด็นที่ว่า "แล้วตกลง นักลงทุนจะเลือกลงทุนในหุ้นแบบไหนและตัวไหน?

"ดร.นิเวศน์" ตอบคำถามนี้่ว่า คงจะใช้ “Rule of Thumb” หรือ “กฎหัวแม่มือ” มาตอบ ซึ่งสูตรนี้ก็คือ เลือกหุ้นที่มีคุณภาพปานกลาง มีขนาดใหญ่พอและอยู่ในธุรกิจมานาน ไม่ถูกดิสรัปท์ด้วยเทคโนโลยีใหม่ ตัวอย่างเช่น หุ้นแบงก์และสถาบันการเงินทั้งหลาย ถ้ามีค่า PE ปกติไม่เกิน 10 เท่าเศษ ๆ ก็อยู่ในเกณฑ์ลงทุนได้ แต่ถ้าเกินไปในระดับ 15 เท่า ต้องถือว่าแพงมาก และต้องขายทิ้ง โดยไม่ต้องดูว่ากำไรล่าสุดเพิ่มขึ้นหรือลดลงด้วยซ้ำ

ส่วนหุ้นที่ค่อนข้างดีในด้านของคุณภาพ คือเป็นบริษัทที่มีความสามารถในการแข่งขันเหนือกว่าคู่แข่งในระดับหนึ่งในช่วงเวลานี้ เช่น เป็นหมายเลข 1 หรือ 2 ในอุตสาหกรรมที่ต้องอาศัยการตลาดในการแข่งขัน ตัวอย่างเช่น สินค้าอุปโภคและบริโภคที่ขายให้กับคนทั่วไป แบบนี้ก็ให้ค่า PE ไม่เกิน 15 เท่า ถ้าจะซื้อลงทุน และก็ต้องเป็นค่า PE “ปกติ” ซึ่งนักลงทุนต้องประเมินและอาจจะคำนวณได้ เช่น เอากำไร 5 ปีเฉลี่ยมาใช้ หรืออาจจะใช้ “กำไรต่อยอดขาย” ของอุตสาหกรรมมาคำนวณ ว่ากำไรควรจะเป็นเท่าไร อย่างนี้เป็นต้น

สุดท้ายคือ หุ้นของกิจการที่โดดเด่นมาก มีความสามารถในการแข่งขันที่ยั่งยืน เป็นแนวซุปเปอร์สต็อกที่ชัดเจน คู่แข่ง “แพ้ขาด” ไปแล้วและผู้เล่นใหม่ก็แทบจะเข้ามาแข่งไม่ได้ แบบนี้ก็ให้ค่า PE ไม่เกิน 20 เท่า

"ดร.นิเวศน์" ย้ำว่า คำตอบทั้งหมดนั้น ต้องบอกว่าเป็นเกณฑ์ที่อนุรักษ์นิยม เน้นความปลอดภัยสูง โดยเฉพาะในยามที่โลกปั่นป่วนและวิกฤต อาจจะเกิดขึ้นได้ในเวลาไม่นาน