Editor’s Pick: ‘ต้นตอสงครามกลางเมืองซีเรีย สู้รบนานกว่าสิบปี เสียชีวิตมากกว่า 300,000 คน’

◾️◾️◾️

🔴 ปัญหาเศรษฐกิจ การว่างงาน และคอร์รัปชัน เป็นตัวตั้งต้นที่ทำให้ชาวซีเรียเริ่มไม่พอใจ

ในอดีตซีเรียเคยเป็นประเทศอาณานิคมของฝรั่งเศส ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งได้รับเอกราชในปี 1946 ที่ผ่านมา ซีเรียเป็นประเทศที่ค่อนข้างปิด จากการเกิดรัฐประหารแย่งอำนาจกันหลายครั้ง โดยเฉพาะในสมัยของ ประธานาธิบดี ฮาเฟซ อัล-อัสซาด ที่ก่อรัฐประหารยึดอำนาจปกครองประเทศ ตั้งแต่ปี 1970 และปกครองซีเรียด้วยความเด็ดขาด และปราบปรามฝ่ายตรงข้ามอย่างรุนแรง เขาปกครองซีเรียจนกระทั่งเขาเสียชีวิตในปี 2000 จากนั้น ลูกชายของเขา บาขาร์ อัล-อัสซาด ก็ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีซีเรียต่อจนถึงทุกวันนี้

ปัญหาเศรษฐกิจ การว่างงาน และคอร์รัปชัน เป็นตัวตั้งต้นที่ทำให้ชาวซีเรียเริ่มไม่พอใจการปกครองที่กดขี่ของรัฐบาล โดยผู้ที่ออกมาเรียกร้องให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในตอนแรก คือชาวมุสลิมนิกายซุนนี ซีงเป็นประชากรส่วนใหญ่ของซีเรียที่มีสัดส่วน 76% ที่ไม่พอใจการปกครองของรัฐบาลที่เป็นชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ เมื่อการประท้วงเริ่มขยายตัว ร่วมกับกระแสจากเหตุการณ์อาหรับสปริง ที่เกิดการเดินขบวนประท้วงเพื่อโค้นล้มผู้นำเผด็จการในกลุ่มประเทศอาหรับ รัฐบาลจึงใช้กำลังปราบปรามกลุ่มผู้ประท้วงอย่างรุนแรง มีผู้ประท้วงทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ และคนชรา ที่ถูกสังหารอย่างเหี้ยมโหด จึงทำให้เริ่มมีการต่อตั้งกลุ่มกบฎที่ติดอาวุธ ที่เรียกว่ากองทัพซีเรียเสรี หรือ FSA ในปี 2011 และสงครามกลางเมืองซีเรียเริ่มต้นขึ้นในช่วงกลางเดือนมีนาคม ปีเดียวกัน

◾️◾️◾️

🔴 อยู่รอดได้เพราะรัสเซียและอิหร่าน 

แม้จะโดนต่อต้านอย่างหนักจากประชาชน แต่รัฐบาลซีเรีย ภายใต้การนำของ บาชาร์ อัล-อัสซาด ก็อยู่รอดได้ด้วยการสนับสนุนจากรัสเซียและอิหร่าน ซึ่งรัสเซียยังต้องการรักษาฐานที่มั่นของตัวเองในภูมิภาคตะวันออกกลางซึ่งอยู่ในซีเรีย ส่วนอิหร่าน นอกจากจะนับถือศาสนามุสลิมนิกายชีอะห์เหมือนกับซีเรียแล้ว ซีเรียยังอนุญาตให้อิหร่านใช้เล้นทางในซีเรียเพื่อส่งอาวุธให้กลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน

ส่วนชาติตะวันตกและชาติอาหรับ เช่น จอร์แดน ตุรกี ซาอุดีอาระเบีย ให้การสนับสนุนฝ่ายต่อต้านรัฐบาล ซึ่งระดับการสนับสนุนก็มีการเปลี่ยนแปลงตามนโยบายของผู้นำแต่ละคน ของแต่ละประเทศ

ถึงตอนนี้ กลุ่มต่อต้านรัฐบาลในซีเรียไม่ได้มีแค่กลุ่มเดียว  แต่มีกลุ่มต่อต้านเกิดขึ้นหลายร้อยกลุ่ม ชาติอาหรับและมหาอำนาจหลายชาติได้เข้ามามีบทบาทในสงครามกลางเมืองในซีเรีย ในปี 2014 กลุ่มไอเอสได้ก่อตั้งขึ้นเพื่อก่อตั้งรัฐอิสลาม สหรัฐฯ เข้ามาช่วยเหลือฝ่ายต่อต้านในการต่อสู้กับรัฐบาลซีเรีย ส่วนรัสเซียก็ให้การช่วยเหลือฝ่ายรัฐบาลซีเรีย ทำให้สงครามกลางเมืองในซีเรียขยายวงกว้างมากขึ้นไปอีก และกลายเป็นการสู้รบที่ยืดเยื้อและซับซ้อนที่สุดแห่งหนึ่งของโลกจนถึงทุกวันนี้ ซึ่งองค์กรสังเกตุการณ์เพื่อสิทธิมนุษยชนซีเรีย หรือ SOHR เปิดเผยข้อมูลว่าผลกระทบของสงครามกลางเมืองที่ยืดเยื้อนานหลายปี ทำให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 300,000 คน มีผู้ได้รับบาดเจ็บและพิการอีกกว่า 2 ล้านคน

◾️◾️◾️

🔴 รัสเซีย-อิหร่าน มีสงครามของตนเอง

สาเหตุที่ทำให้ บาชาร์ อัล-อัสซาด ประธานาธิบดีของซีเรีย ไม่สามารถต้านทานการโจมตีของฝ่ายต่อต้านในครั้งนี้ได้ เป็นเพราะว่าทั้งรัสเซียและอิหร่านที่เป็นประเทศสนับสนุนรัฐบาลซีเรีย ต่างเจอกับสงครามของตัวเอง เช่น รัสเซียที่ทำสงครามกับยูเครน และอิหร่านที่ขัดแย้งกับอิสราเอล ทำให้รัฐบาลซีเรียขาดแรงสนับสนุนและอาวุธที่จะใช้ต่อต้าน ทำให้ถูกขับไล่และยึดเมืองหลวงภายในเวลาไม่กี่วัน

————

เรียบเรียง: ชาญชัย ประทีปวัฒนวงศ์

ภาพ: Canva