คนไทยกลัวตกขบวน? รู้จัก "เออ-ออ มาร์เก็ตติ้ง" l การตลาดเงินล้าน

ที่ผ่านมา ได้เห็นปรากฏการณ์แห่ตามกัน เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการต่อคิวยาวเหยียดเพื่อซื้อของ ร้านขนมเปิดใหม่ ร้านอาหารที่มีคนรีวิวว่าดี ของเล่นอาร์ต ทอย ที่คนนิยม รวมไปถึงการแห่ซื้อทอง(ทางไลฟ์สด) ก็เข้าไปร่วมแย่งชิงโดยยังไม่ได้คิด วิเคราะห์ข้อมูลและเหตุผลให้ถี่ถ้วนก่อน เพียงแต่ทำตามคนส่วนใหญ่ที่บอกว่าดี ก็คิดว่าดีและทำตาม พฤติกรรมแบบนี้ ถูกให้คำนิยามว่าเป็นพฤติกรรม "เออ-ออ" โดยมี 3 อย่างที่คนไทยตามกระแสมากที่สุด ได้แก่ อาหารและเครื่องดื่ม เทคโนโลยี และการลงทุน จะพาไปติดตามในเรื่องนี้ และมองหาแรงจูงใจด้วยว่าเกิดจากอะไร

ผลงานวิจัยล่าสุดของ วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล หรือ CMMU ในหัวข้อ "การตลาดแบบเออ-ออ พฤติกรรมตามกระแสของคนไทยในปัจจุบัน" คุณ ปุณยนุช พากเพียรไพโรจน์ หัวหน้าทีมคอนเทนต์ สาขาวิชาการตลาด จาก CMMU กล่าวว่า 3 กลุ่มธุรกิจที่มีการ เออ ออ กันมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็น อาหารและเครื่องดื่ม เทคโนโลยี และการลงทุน นั้น ถือว่าเป็นกลุ่มที่มีบทบาทต่อชีวิตประจำวันของคนไทยค่อนข้างมาก จึงทำให้เกิดการทำตามกระแสมากกว่ากลุ่มอื่น ๆ 

ซึ่งจากการสำรวจ พบว่า ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม มีการ เออ-ออ มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 60 ของกลุ่มผู้ตอบแบบสอบถาม โดย ผู้หญิง เจน Z มีแนวโน้มที่มีพฤติกรรมกินตามกระแสมากที่สุดอีกด้วย 

อาหารประเภทที่มีการ เออ-ออ มากที่สุด ได้แก่ บุฟเฟต์, ร้านคาเฟ่ และร้านอาหารนานาชาติ  ส่วนปัจจัย ที่มีอิทธิพลต่อการเลือกกิน คือ เพื่อน และการรีวิว ในแพลตฟอร์ม TikTok มากที่สุด ตามด้วย Instagram และ Facebook Page ตามลำดับ

นอกจากอาหารแล้ว เทคโนโลยี เป็นอีกกลุ่มธุรกิจที่มีการตามกระแสกันมาก จากกลุ่มตัวอย่างมองว่า เทคโนโลยี มาไว ไปไว และเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา และการได้ใช้เทคโนโลยีที่มาก่อนใคร ถือว่าเป็นกำไรชีวิต

และพบด้วยว่า ผู้ชายเจน Y มากกว่าครึ่ง นิยม เออ ออ ตามกระแสเทคโนโลยี มากที่สุด ส่วนสินค้าที่คนตามกระแสมากที่สุด ได้แก่ สมาร์ตโฟน, แท็ปเล็ต และเครื่องใช้ไฟฟ้า นั่นเป็นเพราะสินค้ากลุ่มดังกล่าว ตอบโจทย์การใช้งาน และช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดีได้  โดยผู้เชี่ยวชาญใน ยูทูป จะถูกมองว่าให้ข้อมูลได้ครบถ้วน และมีความน่าเชื่อถือ

อย่างไรก็ดี คนในแต่ละเจน จะ เออ ออ กับสินค้ากลุ่มเทคโนโลยีนี้แตกต่างกันด้วย ซึ่ง เจน Y และ เจน Z จะนิยมสินค้าที่ทันสมัย เช่น สมาร์ตโฟน แอปพลิเคชัน และแก็ดเจ็ต ต่างๆ ส่วน เจน X เน้นเครื่องใช้ไฟฟ้าและสินค้าที่ตอบโจทย์การใช้งานระยะยาว ขณะที่ เบบี้ บูมเมอร์ มักเออ ออ เลือกสินค้าราคาประหยัด และใช้งานง่ายมากกว่า

มาที่ด้านการลงทุน สินทรัพย์ลงทุนที่มีการ เออ ออ ตามกระแสมากที่สุด คือ ทองคำ และในภาพรวม เจน Z เป็นวัยที่มองหาการลงทุนที่ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ ทันสมัย คล่องตัว และเน้นการเติบโตในระยะยาว นักลงทุนมักจะมองหา ไอเดีย และ เออ ออ ลงทุนโดยพิจารณาร่วมกันระหว่างคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญใน ยูทูป และ เฟซบุ๊ก เป็นหลัก

สำหรับ แรงจูงใจที่สำคัญ และส่งผลให้เกิดพฤติกรรมดังกล่าว จะมี 3 ด้านหลัก ๆ ซึ่งแรงจูงใจแรก เป็นอิทธิพลทางสังคม ที่ส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก และพฤติกรรมของผู้คน ต่อมาคือ พฤติกรรมการซื้อสิ่งของที่กำลังได้รับความนิยมอยู่ในเวลานั้น และซื้อเพราะอยากได้รับการยอมรับในสังคมมากขึ้น และแรงจูงใจสุดท้าย เกิดจากความรู้สึกกังวลว่าตนเองจะพลาดอะไรไป(กลัวตกขบวน) หรือกังวลว่าจะถูกตัดขาดทางสังคม 

ด้าน ดร.บุญยิ่ง คงอาชาภัทร หัวหน้าสาขาการตลาด วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ความเห็นเพิ่มเติมว่า พฤติกรรม เออ ออ เป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจมาก ซึ่งโดยปกติคนไทยจะรับสิ่งใหม่ ๆ ได้ง่ายอยู่แล้ว และเมื่อมีโซเชียล มีเดีย เข้ามา ทำให้การรับรู้ข้อมูลข่าวสารจากเพื่อน คนรอบข้าง และสังคม ยิ่งผลักดันให้การทำตามกระแสเกิดมากขึ้น 

อย่างไรก็ตาม หากมีการบริโภคตามเทรนด์มากจนเกินไป ก็อาจจะส่งผลกระทบกับตัวเอง โดยเฉพาะผลกระทบด้านการเงิน การเป็นหนี้ ดังนั้นจึงต้องรักษาสมดุลให้ดี เพื่อไม่ให้เป็นภาระกับตนเอง