ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์ (ดร.แดน) ประธานสถาบันการสร้างชาติ และประธานสมัชชาสยามอารยะ เข้าร่วมในจัดกิจกรรม “ไทย Young แกร่งบนเวทีโลก ครั้งที่ 3“ โดยมีเยาวชนและประชาชนในพื้นที่กรุงเทพมหานคร เข้าร่วมกิจกรรม โดยประธานสมัชชาสยามอารยะ ได้บรรยายพิเศษในหัวข้อ ชุมชนยั่งยืนด้วยตนเอง : ทางออกอนาคตโลกชุกวิกฤต ว่า ในอนาคต ความอยู่รอดจะหวนกลับมาอยู่ในระดับชุมชน แนวคิดการสร้างชุมชนยั่งยืนด้วยตนเองจะเป็นทางรุ่งในยามปกติและเป็นทางรอดของคนในชาติ การพึ่งตนเองได้เมื่อเผชิญวิกฤตระดับโลก จากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในประเทศไทย เช่น วิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้งเมื่อปี 2540 และการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เมื่อปี 2563 ทำให้ชนบทเป็นเบาะรองรับทางสังคมในยามวิกฤต ส่วนในภาวะปกตินั้น คนชนบทจำนวนมาก มักอพยพเข้าเมืองเพื่อแสวงหาโอกาสทางเศรษฐกิจที่ดีกว่าในชนบท แต่ทุกครั้งที่เกิดวิกฤตรุนแรง ผู้คนจะอพยพกลับบ้านเกิดในชนบทเพื่อความอยู่รอด
โดย ชุมชนยั่งยืนด้วยตนเอง ( Self-Sustained Community ) หรือ ชุมชน SSC คือ ชุมชนที่มีศักยภาพในการบริหารจัดการทรัพยากร พัฒนาตนเองอย่างยั่งยืน ทั้งในภาวะปกติและในภาวะวิกฤต โดยในยามปกตินั้น มีการพัฒนาเศรษฐกิจบนจุดแกร่งที่แข่งขันได้ ซึ่งต้องเตรียมความพร้อมด้านปัจจัยอยู่รอดพื้นฐานอย่างเพียงพอ เป็นหลักประกันว่าชุมชนจะสามารถพึ่งตนเองได้หากต้องเผชิญวิกฤตในอนาคต โดยชุมชน SSC เป็นแนวคิดเศรษฐกิจกระแสกลางในระดับจุลภาคโดยใช้ชุมชนเป็นฐานสร้างความมั่นคงในปัจจัยอยู่รอดพื้นฐาน ลดความเสี่ยงในกรณีที่ไม่สามารถพึ่งพารัฐและระบบตลาดเสรีตามปกติได้
ประธานสมัชชาสยามอารยะ ระบุด้วยว่า ชุมชน SSC จะต้องวางอยู่บนหลักการสำคัญ 3 ประการ ประกอบด้วย 1) ภาวะปกติ – พัฒนาชุมชนเต็มศักยภาพ “บนฐานจุดแกร่ง”เพื่อความมั่งคั่งของชุมชน โดยมุ่งพัฒนาชุมชนด้านต่าง ๆ ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ฯลฯ พร้อมทั้งสร้างความมั่งคั่งและเข้มแข็งให้ชุมชน สามารถเชื่อมโยงกับภายนอกชุมชนทั้งระดับท้องถิ่น ระดับประเทศและระดับโลกได้ 2) ในภาวะปกติ ต้องเตรียมความพร้อม “ปัจจัยอยู่รอดพื้นฐาน” เพื่อความมั่นคงของชุมชน , เป็นหลักประกันความอยู่รอดในภาวะวิกฤต มีสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่เพียงพอต่อความอยู่รอดของชุมชน ทั้งน้ำสะอาด พลังงานไฟฟ้าและพลังงานเชื้อเพลิงสามารถพึ่งพาตนเองและอยู่รอดได้ ในสภาวะวิกฤตอย่างน้อย 6 เดือน โดยไม่พึ่งพาภายนอก ส่วน 3) ในภาวะวิกฤตประเทศเกิดภาวะวิกฤต ประสบภาวะขาดแคลน ยากลำบากสามารถใช้นโยบายสับเปลี่ยนหันมา “พึ่งพาตนเอง” เพื่อความอยู่รอดของชุมชน
ทั้งนี้ ในระดับจุลภาค หรือ ระดับชุมชนควรส่งเสริมการสร้างชุมชนยั่งยืนด้วยตนเองโดยเริ่มจากมีส่วนร่วมของคนในชุมชนเพื่อร่วมสร้างชุมชน SSC ให้สำเร็จ นอกจากนั้นในระดับมหภาค หรือ ระดับชาติ รัฐบาลต้องสร้างหลักประกันความอยู่รอดเมื่อเกิดภาวะวิกฤตที่รุนแรง โดยไม่ต้องพึ่งพิงความช่วยเหลือจากต่างประเทศ ปรับเศรษฐกิจเสรี มาสู่เศรษฐกิจพึ่งตนเอง ในยามเกิดภาวะวิกฤตภัยธรรมชาติ วิกฤตเศรษฐกิจ วิกฤตสงครามและความขัดแย้ง รวมถึงวิกฤตจากโรคระบาด วิกฤตสังคมผู้สูงอายุ เพื่อช่วยให้คนในประเทศอยู่รอดได้ในช่วงวิกฤต ซึ่งต้องเริ่มจากการสร้างความยั่งยืนด้านเศรษฐกิจ ด้านอาหาร ด้านพลังงาน ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านการมีส่วนร่วมของชุมชน และสร้างความยั่งยืนของสมาชิกในชุมชนให้มีความเต็มใจร่วมมือสร้างชุมชนให้เกิดความยั่งยืน ส่งต่อไปยังรุ่นลูกรุ่นหลาน คนรุ่นต่อไปได้
“ไทยจะแกร่งได้ ต้องมีชุมชน SSC ชุมชนยั่งยืนด้วยตนเอง พร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ ทั้งในภาวะปกติและภาวะวิกฤต ชุมชนหากมีผู้นำที่ดีและเสียสละเพียงพอ จะรวมใจคนในชุมชนได้สำเร็จ เพราะมนุษย์นั้น ล้วนแล้วแต่พ่ายแพ้ต่อความดีเสมอ ไม่ว่าจะเป็นผู้นำระดับไหน ต้องปลุกคนในชุมชนและประเทศชาติให้มีจิตสูงสุดเสมอกัน เป็นอารยะชนที่มีอุดมการณ์เสียสละทำเพื่อส่วนรวมมาก่อนส่วนตัว จึงจะทำให้ชุมชนและประเทศชาติ เกิดความยั่งยืนและสำเร็จได้” ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ กล่าว
สรุปข่าว
“เกรียงศักดิ์” แนะ ใช้โมเดล SSC สร้างชุมชนยั่งยืนให้อยู่รอดในภาวะชุกวิกฤตกับระดับชาติ เชื่อ ช่วยสร้างประเทศรุ่งแข็งแกร่งบนเวทีโลก ชี้ หากมี ”ผู้นำที่ดี-เสียสละ“ ปลุกคนร่วมมือความสำเร็จเกิดได้แน่
