คุณธรรมนำการเมือง: สูตรสำเร็จรัฐบาลเพื่อประชาชน

คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ถอดถอนนายเศรษฐา ทวีสิน ออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี กรณีแต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ถือเป็นบรรทัดฐานสำคัญที่จะกำหนดทิศทางการจัดตั้งคณะรัฐมนตรีในอนาคต โดยเฉพาะกับรัฐบาลชุดใหม่ภายใต้การนำของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร

ศาลรัฐธรรมนูญชี้ชัดถึงเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญปี 2560 ที่ได้ชื่อว่า "รัฐธรรมนูญฉบับปราบโกง" ว่าได้วางกลไกในการป้องกัน ตรวจสอบ และขจัดการทุจริตและประพฤติมิชอบอย่างเข้มงวดและเด็ดขาด เพื่อไม่ให้ผู้บริหารที่ขาดคุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาล เข้ามามีอำนาจในการปกครองบ้านเมืองหรือใช้อำนาจตามอำเภอใจ 

คำวินิจฉัยยังระบุอีกว่า นายกรัฐมนตรีในฐานะผู้บังคับบัญชาสูงสุดของฝ่ายบริหาร ทุกการตัดสินใจล้วนส่งผลกระทบต่อประเทศ จึงจำเป็นต้องมีความรับผิดชอบในทุกการกระทำ การอ้างความไม่รู้ไม่ช่วยให้พ้นจากความรับผิดแต่อย่างใด

คัดสรรคนดี มีคุณธรรม บทเรียนสำคัญในการจัดตั้งรัฐบาลใหม่

นี่จึงเป็นบทเรียนสำคัญที่นายกรัฐมนตรีคนใหม่ต้องให้ความสำคัญและระมัดระวังเป็นอย่างยิ่งในการคัดสรรบุคคลเข้ามาทำหน้าที่บริหารประเทศ ต้องมีการตรวจสอบประวัติและคุณสมบัติของผู้ที่จะได้รับการแต่งตั้งอย่างละเอียดถี่ถ้วน เพื่อให้มั่นใจว่ามีความซื่อสัตย์สุจริต ปฏิบัติตามมาตรฐานจริยธรรม และไม่มีลักษณะต้องห้ามตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด

แม้ในขณะนี้จะยังไม่มีการประกาศแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการ แต่ข่าวลือเกี่ยวกับรายชื่อผู้ที่อาจได้รับการแต่งตั้ง โดยเฉพาะอดีตรัฐมนตรีบางท่านที่เคยถูกตั้งข้อสังเกตในประเด็นต่างๆ ก็กำลังถูกจับตามองและวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง 

ในที่สุดแล้ว การจัดตั้งคณะรัฐมนตรีจำเป็นต้องให้น้ำหนักกับคุณสมบัติและจริยธรรมของบุคคลเป็นสำคัญ ไม่ใช่เพียงฝีมือหรือความสามารถเท่านั้น เพราะหากผู้นำขาดธรรมาภิบาล ไม่ว่าจะเก่งกาจเพียงใด ก็ไม่อาจสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชนและนำพาประเทศไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองอย่างยั่งยืนได้ การกระทำใดๆที่สุ่มเสี่ยงต่อการละเมิดเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ อาจนำมาซึ่งวิกฤตความขัดแย้งและความไม่ไว้วางใจจากสาธารณชนได้ในที่สุด

คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในครั้งนี้ จึงไม่เพียงเป็นบทเรียนสำหรับรัฐบาลปัจจุบัน แต่ยังเป็นเครื่องเตือนใจที่ดีสำหรับทุกรัฐบาลในอนาคตด้วยว่า อำนาจที่ได้มาจากประชาชนนั้น มาพร้อมกับความรับผิดชอบอันใหญ่หลวง และจะต้องใช้อย่างระมัดระวัง โปร่งใส ตรวจสอบได้ และเพื่อประโยชน์สูงสุดของประเทศชาติบ้านเมืองเป็นที่ตั้งเสมอ หากหลงลืมเรื่องนี้ ก็อาจเสี่ยงต่อการสูญเสียอำนาจและความชอบธรรมในการบริหารประเทศไปในที่สุด 

ภาพ TNN

เรียบเรียงโดย ยศไกร รัตนบรรเทิง บรรณาธิการ TNN