วิจัยพบแบคทีเรียในไมโครเวฟ ทนร้อน ทนแห้ง แรงแค่ไหนก็รอด

แบคทีเรียเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่แบคทีเรียมีอยู่แทบทุกที่และสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้เป็นอย่างดี อย่างเช่นงานวิจัยล่าสุด จากบริษัทเทคโนโลยีชีวภาพสัญชาติสเปน ดาร์วิน ไบโอโพรสเปคติง เอ็กเซลเลนซ์ เอส แอล (Darwin Bioprospecting Excellence SL) ที่เผยว่า ภายในไมโครเวฟมีแบคทีเรียซ่อนอยู่ และแบคทีเรียเหล่านี้ ได้ปรับตัวในสภาวะที่รุนแรงของไมโครเวฟ เช่น อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รังสี และความแห้ง เพื่อให้พวกมันมีชีวิตอยู่รอด

วิธีการศึกษาวิจัย

นักวิจัยได้รวบรวมตัวอย่างแบคทีเรียจากไมโครเวฟ 30 เครื่องจาก 3 แหล่งที่แตกต่างกัน คือ 

- เครื่องไมโครเวฟที่ใช้ตามบ้านเรือน 10 เครื่อง

- เครื่องไมโครเวฟจากพื้นที่ส่วนกลางที่ใช้ร่วมกัน เช่น ออฟฟิศหรือโรงอาหาร 10 เครื่อง

- เครื่องไมโครเวฟจากห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ 10 เครื่อง

โดยทีมวิจัยได้ใช้วิธีการศึกษา 2 วิธี คือ 

1. การจัดลำดับพันธุกรรมขั้นสูง วิธีนี้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์วิเคราะห์ DNA ของแบคทีเรียได้โดยตรงจากสภาพแวดล้อม โดยไม่จำเป็นต้องเพาะเลี้ยงพวกมันในห้องปฏิบัติการ 

2. การเพาะเลี้ยงแบบดั้งเดิม เป็นการเพาะเลี้ยงเชื้อด้วยสารอาหารในห้องทดลอง ซึ่งในการทดลองนี้ นักวิจัยได้เพาะเลี้ยงแบคทีเรียทั้งหมด 101 สายพันธุ์ (Strains) โดยแต่ละสายพันธุ์ ได้รับสารอาหาร 5 ประเภท 

พบแบคทีเรียในแต่ละกลุ่ม มีความทนทานแตกต่างกัน

ผลการทดลองพบแบคทีเรียที่แตกต่างกันทั้งหมด 747 กลุ่ม ซึ่งกลุ่มที่พบมากที่สุด ได้แก่ 

- เฟอร์มิคิวเทส (Firmicutes) 

- แอคติโนแบคทีเรีย (Actinobacteria) 

-โพรทีโอแบคทีเรีย (Proteobacteria) 

ซึ่งทั้ง 3 กลุ่มถือเป็นแบคทีเรียกลุ่มใหญ่ที่พบได้ทั่วไปบนโลก 

แดเนียล ทอร์เรนต์ (Daniel Torrent) ผู้นำการวิจัยกล่าวว่า แบคทีเรียที่พบในไมโครเวฟที่ใช้ตามครัวเรือนและที่ใช้ร่วมกัน จะมีลักษณะคล้ายแบคทีเรียที่พบทั่วไปในห้องครัว โดยกลุ่มของแบคทีเรียของไมโครเวฟที่ใช้ในครัวเรือนจะมีความหลากหลายน้อยที่สุด รองลงมาคือกลุ่มของแบคทีเรียในไมโครเวฟที่ใช้ร่วมกัน ส่วนแบคทีเรียที่พบในไมโครเวฟห้องปฏิบัติการณ์นั้นมีความหลากหลายมากที่สุด และสามารถต้านทานรังสีได้ดีที่สุดด้วย

ทอเรนต์กล่าวเพิ่มเติมว่า ตัวอย่างของสายพันธุ์ของแบคทีเรียที่พบในไมโครเวฟในบ้าน เช่น 

- เคล็บซีเอลลา (Klebsiella) 

- เอนเทอโรคอคคัส (Enterococcus) 

- แอโรโมนาส (Aeromonas) 

ที่อาจสร้างความเสี่ยงต่อสุขภาพของมนุษย์ได้ แต่สายพันธุ์เหล่านี้พบทั่วไปในห้องครัว และไม่ได้มีอันตรายเพิ่มขึ้น

วิธีกำจัดแบคทีเรียในไมโครเวฟ

สำหรับการกำจัดแบคทีเรียไมโครเวฟเพื่อสุขอนามัย ทอเรนต์แนะนำว่า ให้ฆ่าเชื้อแบคทีเรียด้วยสารละลายน้ำยาฟอกขาวเจือจาง หรือสเปรย์ฆ่าเชื้อที่มีจำหน่ายในท้องตลาดเป็นประจำ ทั้งสำหรับไมโครเวฟที่ใช้ในบ้านเรือน และที่ใช้ในห้องปฏิบัติการณ์ รวมถึงหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรใช้ผ้าชื้นเช็ดพื้นผิวภายในไมโครเวฟเพื่อขจัดคราบตกค้าง หรือถ้าหากมีคราบที่เกิดจากอาหารหกก็ต้องทำความสะอาดทันที เพื่อป้องกันการเติบโตของแบคทีเรีย

มีประเด็นที่น่าสนใจอีกประการ คือ แบคทีเรียที่พบในไมโครเวฟ มีความคล้ายคลึงกับแบคทีเรียที่พบในแผงโซลาร์เซลล์ จึงทำให้นักวิจัยตั้งสมมติฐานว่าสภาวะที่รุนแรงในสภาพแวดล้อมเหล่านี้ ทำให้แบคทีเรียที่มีคุณสมบัติยืดหยุ่นสูง พัฒนาเติบโตขึ้น

อย่างไรก็ตาม การค้นพบนี้เป็นการเปิดโอกาสให้เกิดความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ของเทคโนโลยี เนื่องจากแบคทีเรียที่สามารถวิวัฒนาการมาเพื่อให้ทนต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรงได้ อาจเป็นความหวังสำหรับการพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพในอนาคต โดยนักวิจัยเสนอว่าแบคทีเรียที่มีความยืดหยุ่น อาจสามารถพัฒนาไปใช้ในกระบวนการทางอุตสาหกรรม ที่จำเป็นต้องใช้แบคทีเรียที่สามารถอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่รุนแรงได้

สำหรับการศึกษานี้ตีพิมพ์ในวารสาร Frontiers in Microbiology ฉบับวันที่ 8 สิงหาคม 2024 

สามารถอ่านฉบับเต็มได้ที่ คลิก

ที่มาข้อมูล InterestingEngineering, EurekAlert

ที่มารูปภาพ Reuters