นักวิจัยอังกฤษ คิดค้นวิธีตรวจหา "มะเร็งระยะลุกลาม" จากเลือด

โรคมะเร็ง คือหนึ่งในโรคที่คร่าชีวิตผู้คนทั่วโลกเป็นจำนวนมาก เนื่องจากเป็นโรคที่มีการกระจายตัวได้อย่างรวดเร็วหากได้รับการรักษาล่าช้า ดังนั้น นักวิทยาศาสตร์จึงพยายามค้นหาวิธี ที่จะช่วยให้แพทย์สามารถติดตามการดำเนินของตัวโรคได้อย่างแม่นยำมากขึ้น

ในการติดตามการดำเนินโรคของมะเร็ง แพทย์อาจเลือกใช้ภาพถ่ายรังสีหรือการเจาะชิ้นเนื้อมะเร็งไปตรวจ เพื่อหาแนวโน้มการแพร่กระจายของมะเร็งไปทั่วร่างกาย หรือที่เรียกกันว่ามะเร็งระยะลุกลาม (Metastatic cancer) ซึ่งเป็นระยะที่เป็นอันตรายต่อร่างกายมากและสามารถส่งผลกระทบต่อระบบอวัยวะอื่น ๆ ได้

การรักษามะเร็งที่อยู่เฉพาะจุด (Local treatment) อาจใช้วิธีการผ่าตัดเอาก้อนเนื้อร้ายออก, ฉายรังสีเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งในจุดดังกล่าว หรือให้ยาพุ่งเป้า (Targeted therapy) ที่สามารถช่วยทำลายเซลล์มะเร็งได้อย่างเฉพาะเจาะจง ทว่า ในกรณีของการรักษามะเร็งในระยะลุกลาม ต้องอาศัยยาพุ่งเป้า (เฉพาะมะเร็งที่ตอบสนองต่อยา) หรือการทำเคมีบำบัด (Chemotherapy) จึงจะช่วยลดการลุกลามของมะเร็งได้บ้าง

ทั้งนี้ สิ่งที่ยากสำหรับการวินิจฉัยมะเร็งระยะลุกลามคือ แพทย์จะทราบได้อย่างไรว่ามะเร็งนั้นลุกลามไปแล้ว? แม้แพทย์จะสามารถวินิจฉัยเพิ่มเติมได้จากการตรวจร่างกายและภาพถ่ายรังสี เช่น คลำหาต่อมน้ำเหลืองที่โตมากขึ้น, ตรวจพบความผิดปกติของอวัยวะอื่น หรือภาพถ่ายรังสีเผยภาพของก้อนมะเร็งในอวัยวะอื่น เป็นต้น แต่หากแพทย์สามารถคาดการณ์ได้ว่ามะเร็งกำลังพัฒนาสู่ระยะลุกลามก่อนที่จะมีอาการแสดงออกมา (ซึ่งนั่นหมายความว่ามะเร็งได้ลุกลามไปแล้ว) ก็อาจจะเป็นประโยชน์ต่อตัวผู้ป่วยมากกว่า

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ได้คิดค้นเทคนิคใหม่ที่เรียกว่า NMR metabolomics ซึ่งจะอาศัยสารเมแทบอไลต์ (Metabolite) หรือสารที่เกิดขึ้นจากกระบวนการทางชีวเคมีของเซลล์ เป็นตัวช่วยบ่งบอกว่ามะเร็งได้มีการแพร่กระจายออกไปแล้ว 

ดร. เจมส์ ลาร์คิน แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งวิทยากล่าวว่า เซลล์แต่ละชนิดสามารถผลิตสารเมแทบอไลต์ออกมาได้แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับชนิดของเซลล์ในแต่ละส่วนของร่างกาย และแน่นอนว่าเซลล์มะเร็งที่อยู่ในระยะลุกลามก็สามารถสร้างสารเมแทบอไลต์ในรูปแบบที่แตกต่างจากมะเร็งเฉพาะที่ได้เช่นกัน 

ทางนักวิจัยจะมีการจัดเก็บข้อมูลของรูปแบบสารเมแทบอไลต์ที่มะเร็งในระยะลุกลามจะสร้างขึ้น เมื่อผู้ป่วยมะเร็งกลับมาติดตามการดำเนินโรค แพทย์จะสามารถนำเลือดของผู้ป่วยไปตรวจหาสารเมแทบอไลต์ดังกล่าว และสามารถบอกแนวโน้มการแพร่กระจายของมะเร็งได้แม่นยำขึ้นกว่าเดิม

ขณะนี้งานวิจัยดังกล่าวยังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนา และต้องนำมาทดลองใช้ในอาสาสมัครเสียก่อนเพื่อให้มั่นใจว่าวิธีการ NMR metabolomics จะช่วยพยากรณ์การดำเนินโรคมะเร็งได้จริง หากสามารถทำได้ก็จะเข้าสู่กระบวนการขอการรับรองจากหน่วยงานกำกับดูแลด้านยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพของสหราชอาณาจักร (MHRA) ในลำดับถัดไป

ขอขอบคุณข้อมูลจาก Science Focus