ไวรัส hMPV คืออะไร? หมอ เผยไม่ใช่ไวรัสใหม่ เช็กอาการ-วิธีป้องกัน

หลังจากตอนนี้ จีนกำลังเผชิญกับสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจ เชื้อไวรัส hMPV (Human Metapneumovirus) ระบาด โดยเฉพาะในเด็ก ทำให้เกิดข้อกังวลว่าจะคล้ายการระบาดเหมือนช่วงโควิด19 หรือไม่

ไวรัส hMPV ไม่ใช่ไวรัสใหม่

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว Yong Poovorawan เกี่ยวกับ ไวรัส hMPV โดยระบุว่า 

hMPV (human meta-pneumovirus) ไม่ใช่ไวรัสใหม่ ไวรัสนี้มีมานานมากแล้ว แต่เพิ่งจะมาพบในปี  ค.ศ. 2000 โดยทีมนักไวรัสวิทยา ที่ Erasmus University เนเธอร์แลนด์ แยกไวรัสนี้ได้จากเด็กเล็ก 2 ราย ที่ป่วยเป็นปอดอักเสบรุนแรง และตรวจไม่พบไวรัสที่เคยรู้จักกันมาก่อน จึงใช้วิธีการทางชีวโมเลกุล ตรวจชิ้นส่วน RNA  โดยวิธีการสุ่ม เมื่อเปรียบเทียบพันธุกรรม คล้ายคลึงกับ Avian pneumovirus ในนก แต่เมื่อมาทดสอบกับสัตว์ทดลอง ใช้ไก่งวงแทนนก และลิง พบว่าไก่งวงไม่เป็นโรค แต่ลิงมีน้ำมูกไหล เป็นหวัด จึงรู้ว่าไวรัสตัวนี้ไม่ได้ข้ามมาจากนก

ต่อมาได้มีการเอาน้ำเหลืองที่เก็บไว้มานานกว่า 50 ปี มาตรวจก็พบว่ามีปฏิกิริยาภูมิต้านทานต่อไวรัสตัวนี้แล้วโดยเฉพาะในผู้ใหญ่ แสดงว่าไวรัสนี้มีมานานมากกว่า 50 ปี เมื่อแยกพันธุกรรม ทั้งตัว ก็สามารถที่จะพัฒนาวิธีการตรวจ และองค์ความรู้เพิ่มมากขึ้น

ทางศูนย์ไวรัสของเราที่จุฬา ได้ทำการตรวจมาตั้งแต่ปี 2001 และเผยแพร่ในวารสาร Scand J Infect Dis. 2003;35(10):754-6. doi: 10.1080/00365540310000094. Human metapneumovirus infection in Thai children  และหลังจากนั้นก็มีการเผยแพร่ในวารสารเป็น ภาษาอังกฤษ ในนานาชาติเรื่อยมา อีก 3 รายงาน

พบไวรัสนี้ในผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ ในเด็ก ประมาณร้อยละ 4  และต่อมาก็ได้มีการตรวจอย่างต่อเนื่องมาตลอดจนถึงปัจจุบัน พบไวรัสนี้ประมาณร้อยละ 4-8  เป็นไปตามฤดูกาลกับโรคทางเดินหายใจอื่น จะพบมากในฤดูฝน และช่วงฤดูหนาวอีกเล็กน้อย

อาการของไวรัสนี้ไม่แตกต่างกับไวรัสตัวอื่น ทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจพบได้ ตั้งแต่ ไม่มีอาการ อาการน้อย จนถึงอาการมากลงปอดปสน พบได้ทุกอายุ แต่พบได้มากในเด็ก และก่อนหน้านี้ไม่มีวิธีการตรวจ นอกจากใช้ทางชีวโมเลกุล ปัจจุบันการตรวจง่ายมาก ใช้วิธีการเช่นเดียวกับ ATK ของโควิด จึงได้มีการพูดถึงกันมากขึ้น

การดูแลรักษาและการป้องกัน ทำได้เช่นเดียวกันกับโรคทางเดินหายใจอื่นๆ ดูแลเรื่องสุขลักษณะ ให้ร่างกายแข็งแรง ล้างมือ ใครมีอาการทางเดินหายใจ ไม่ควรไปโรงเรียน หน้ากากอนามัยให้ใส่ในผู้ที่มีโรคทางเดินหายใจทุกคน เพื่อป้องกันการแพร่กระจายไปสู่คนอื่น

รู้จักเชื้อ hMPV คือเชื้ออะไร ?

เชื้อไวรัส hMPV หรือ  ฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส (Human Metapneumovirus )เป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่ก่อให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ RSV ( Respiratory Syncytial Virus) และไวรัสไข้หวัดใหญ่  ที่เป็นสาเหตุสำคัญของโรคทางเดินหายใจในเด็กเล็ก ที่สามารถส่งผลให้เกิดอาการปอดอักเสบได้ในเด็กเล็กได้

สาเหตุการติดเชื้อไวรัส hMPV 

การติดเชื้อ hMPV สามารถเกิดได้ในทุกช่วงอายุ แต่พบบ่อยในเด็กเล็ก อายุน้อยกว่า 5 ปี โดยเชื้อนี้สามารถแพร่กระจายผ่านละอองฝอยจากการไอ จาม หรือการสัมผัสกับสารคัดหลั่งที่ปนเปื้อนเชื้อ

-การสัมผัสโดยตรงกับสารคัดหลั่งจากการไอ จาม หรือการพูดของผู้ติดเชื้อ
-การสัมผัสสิ่งของหรือพื้นผิวที่มีเชื้อ hMPV และนำมือเข้าสัมผัสจมูก ปาก หรือตา
-การสูดหายใจเอาเชื้อไวรัสที่แขวนลอยในอากาศเข้าไป

อาการของเด็กที่ติดเชื้อไวรัส hMPV

เมื่อติดเชื้อ hMPV อาการทั่วไปของเด็กที่ติดเชื้อ 50-80 % มักเริ่มด้วย

-มีไข้ เป็นหวัด
-ไอ
-มีน้ำมูกและเสมหะ
-เจ็บคอ
-หายใจเหนื่อยหอบ
-หายใจขัด

hMPV ในเด็กกี่วันหาย ?

โดยทั่วไปแล้ว เด็กที่ติดเชื้อ hMPV จะมีอาการป่วยประมาณ 5-7 วัน แล้วจะค่อย ๆ หาย อย่างไรก็ตาม ในบางรายอาการอาจรุนแรงและต้องรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานานกว่านั้น

การป้องกันการติดเชื้อฮิวแมนเมตะนิวโม( hMPV) ไวรัส

เนื่องจากยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันโรค hMPV โดยเฉพาะ การป้องกันการติดเชื้อ hMPV ในเด็กที่ผู้ปกครองควรระวัง คือ ทำได้โดยการหลีกเลี่ยงพาเด็กเล็กไปสถานที่ชุมชนที่มีคนเยอะ เลี่ยงการใกล้ชิดผู้ป่วยมีอาการไอ จาม หรืออยู่ใกล้คนที่ป่วยเป็นโรคระบบทางเดินหายใจและควรรักษาความสะอาด

-ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่และน้ำ หรือใช้เจลแอลกอฮอล์
-พยายามไม่ให้เด็กเอามือไปแคะจมูกหรือเอามือเข้าปาก
-ทำความสะอาดพื้นผิวสัมผัสเป็นประจำ เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อทางเดินหายใจ

ที่มา โรงพยาบาลพญาไท / Yong Poovorawan