อากาศร้อนแล้ว! เตือนระวังสารพัด "โรค" ที่มักมาในช่วงฤดูร้อน

อากาศร้อน! เตือนระวังสารพัด "โรค" ที่มักมาในช่วงฤดูร้อน พร้อมแนะวิธีป้องกันและดูแลตัวเอง

ในช่วงนี้ใกล้จะหมดช่วงฤดูหนาวและกำลังเข้าสู่ฤดูร้อนอากาศที่ร้อนและแห้งแล้ง จะเหมาะกับการเจริญเติบโตของเชื้อโรค โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย ยิ่งพื้นที่ที่ขาดแคลนน้ำดื่มน้ำใช้ที่สะอาดมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดการระบาดของโรคติดต่อทางอาหารและน้ำ ประชาชนควรระมัดระวังความสะอาดของอาหารและน้ำดื่มเป็นพิเศษ  โดยการกินอาหารร้อนที่ปรุงสุกใหม่ ๆ ใช้ช้อนกลาง ล้างมือทุกครั้งก่อนกินอาหาร หลังใช้ห้องน้ำห้องส้วม และดื่มน้ำที่สะอาด

อย่างไรก็ตาม กระทรวงสาธารณสุข ได้เปิดเผยว่า เพื่อป้องกันโรค 6 โรคในฤดูร้อน ได้แก่ โรคอุจจาระร่วง โรคอาหารเป็นพิษ โรคบิด โรคไข้ไทฟอยด์ โรคอหิวาตกโรค และโรคพิษสุนัขบ้า เพื่อให้ความรู้ประชาชนและป้องกันไม่ให้เกิดการเจ็บป่วยมากขึ้น ควรระมัดระวังเรื่องความสะอาดของอาหาร น้ำแข็ง น้ำดื่ม น้ำประปา ตลาดสด และห้องส้วมที่ถูกสุขลักษณะ

สาเหตุส่วนใหญ่ของอาการป่วยมักมาจากน้ำดื่ม อาหารที่ไม่สะอาด และอาหารเสียง่าย โดยเฉพาะโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหารและโรคพิษสุนัขบ้า 

ฤดูร้อน โรคที่ต้องระมัดระวัง

1. โรคอุจจาระร่วง 

สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อหลายประเภททั้งแบคทีเรีย ไวรัส และกลุ่มเชื้อโปรโตซัว ที่ปนเปื้อนอยู่ในอาหารที่มีโอกาสบูดเสียได้ง่ายในอากาศที่ร้อนจัด และเมื่อรวมกับสุขอนามัยที่ไม่สะอาดแล้ว สามารถเกิดการเจ็บป่วยของโรคอุจจาระร่วงในหน้าร้อนนี้ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในชุมชน เชื้อแบคทีเรียบางชนิดเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการท้องร่วงรุนแรง มีอาการขาดน้ำ สูญเสียเกลือแร่ หากอาการไม่รุนแรงก็สามารถให้การรักษาเบื้องต้นได้เองด้วยผงเกลือแร่ผสมน้ำดื่ม แต่ไม่แนะนำให้ซื้อยาปฏิชีวนะมาทานเอง ควรปรึกษาแพทย์

2. โรคอาหารเป็นพิษ 

จัดอยู่ในกลุ่มโรคติดต่อในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งพบได้มากในช่วงหน้าร้อน สาเหตุสำคัญเกิดจากการทานอาหารที่มีการปนเปื้อนของสารพิษที่เกิดจากเชื้อบิด เชื้อสแตปฟีโลคอกคัส และเชื้อบาซิลลัส 

ซึ่งมักเป็นสารที่ทนต่อความร้อน พบบ่อยในอาหารประเภทไส้กรอก กุนเชียง ข้าวผัดต่าง ๆ ถึงจะกินอาหารที่สุกร้อนแล้ว แต่หากส่วนผสมก่อนนำมาปรุงอาหารเกิดบูดเสียก่อน ก็จะเกิดอาการเป็นพิษได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง มีไข้ หรือปวดเมื่อย อ่อนเพลีย จนถึงท้องร่วงจากสารพิษที่ทนความร้อน

3. โรคบิด 

เกิดจากเชื้อแบคทีเรียปนเปื้อนในอาหารเช่นเดียวกัน ผู้ป่วยจะถ่ายเป็นมูกปนเลือดบ่อยครั้ง และรู้สึกเหมือนถ่ายไม่สุด

4. โรคไข้ไทฟอยด์ หรือที่รู้จักกันว่า ไข้รากสาดน้อย 

เชื้อปนเปื้อนมาเหมือนกับโรคอื่น ๆ อาหารส่วนใหญ่ที่มักพบว่าทำให้เกิดโรค ได้แก่ ผลิตภัณฑ์จากนม หอย ไข่ เนื้อสัตว์ น้ำ ผู้ป่วยโรคนี้ สัปดาห์แรกไข้มักไม่สูง อาจมีอาการปวดศีรษะ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว อาจมีอาการหนาวสั่นได้ ซึมลง และมีอาการเพ้อ

5. โรคอหิวาตกโรค 

เป็นโรคติดต่อที่มีสาเหตุมาจากเชื้อแบคทีเรีย เข้าสู่ร่างกายโดยทางอาหารและน้ำที่มีเชื้อโรคปนเปื้อน เชื้อจะสร้างพิษออกมาทำปฏิกิริยากับเยื้อบุผนังลำไส้เล็กทำให้เกิดอาการท้องร่วงอย่างรุนแรง อุจจาระเป็นสีน้ำซาวข้าว ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้เสียชีวิตได้

6. โรคที่เกิดจากสัตว์เลี้ยง 

เช่น โรคพิษสุนัขบ้าหรือโรคกลัวน้ำ เป็นโรคติดต่อร้ายแรง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ทุกปี โดยมีพาหะหลักจากสุนัข แมว ที่นำเชื้อไวรัสเรบี่ส์ ซึ่งอาจกัด ข่วน หรือเลียผิวหนังคนมีแผล 

ที่สำคัญเชื้อไวรัสเรบี่ส์นี้ เมื่อปรากฏอาการของโรค จะเสียชีวิตทุกราย เพื่อความปลอดภัยของตัวท่านเองและคนรอบข้าง และลดความเสี่ยงจากการถูกสุนัขกัด หรือโดนทำร้าย

วิธีป้องกันและดูแลตัวเอง

- ฤดูร้อนนี้ควรเลือกทานอาหารและน้ำที่สุกสะอาด 

- อาหารไม่บูดหรือเสียก่อนนำมาปรุง 

- อาหารที่ต้องการความสด เช่น อาหารทะเล ควรระมัดระวังการปนเปื้อนน้ำยาฟอร์มาลิน หากไม่แน่ใจไม่ควรซื้อมารับประทาน 

- งดเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ทุกประเภท เพราะยิ่งอากาศร้อนมาก การดูดซึมแอลกอฮอล์จะสูง ร่างกายจะสามารถซึมผ่านแอลกอฮอล์เข้าสู่กระแสเลือดได้รวดเร็ว ทำให้ร่างกายปรับตัวไม่ทัน จนปวดศีรษะ ความดันโลหิตสูงขึ้น ปัสสาวะบ่อย ขาดน้ำ และน้ำตาลในกระแสเลือดต่ำได้

- หมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ 

- พักผ่อนให้เพียงพอ 

- ดื่มน้ำ 6-8 แก้วต่อวันเพื่อสุขภาพที่ดีต่อไป

ข้อมูลจาก สำนักสารนิเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข

ภาพจาก AFP