ทำไมฝุ่น PM 2.5 ชอบมาในช่วงฤดูหนาว?
ช่วงฤดูหนาวเป็นช่วงที่เราเผชิญกับปัญหาฝุ่น PM 2.5 มากที่สุด สาเหตุหลักเป็นเพราะสภาพอากาศในช่วงฤดูหนาวนั้นนิ่งกว่าฤดูอื่นและเอื้อต่อการกักตัวของฝุ่นละอองในเมืองใหญ่ ๆ
ปัญหาฝุ่น PM 2.5 กลายเป็นปัญหาหลักในเมืองใหญ่ๆรวมถึงกรุงเทพมหานครด้วย โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว ซึ่งฝุ่น PM 2.5 เป็นฝุ่นขนาดเล็ก มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แม้แต่ขนจมูกของมนุษย์ก็ไม่สามารถกรองได้ เลยสามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ง่ายกว่าฝุ่นหยาบ ซึ่งถ้าหากได้รับเข้าไปในปริมาณมากๆและสะสมต่อเนื่องก็จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ หรือโรคเรื้อรังต่างๆได้ ส่วนใหญ่ปัญหาฝุ่น PM 2.5 มักเกิดขึ้นในช่วงฤดูหนาว เพราะตามปกติแล้วอากาศที่อยู่เหนือพื้นดินจะมีอุณหภูมิที่สูงกว่าอากาศที่ลอยอยู่บนฟ้า และอากาศจะเคลื่อนตัวจากบริเวณที่อุณหภูมิสูงไปอุณหภูมิต่ำ ซึ่งอากาศจะลอยจากพื้นดินขึ้นสู่ท้องฟ้านั่นเองและปกติมันก็จะพัดพาเอาพวกฝุ่นละอองและควันต่างๆลอยขึ้นไปด้วย แต่ในช่วงฤดูหนาวนั้น เมื่อความกดอากาศสูงหรือมวลอากาศเย็นแผ่ลงมาปกคลุม อุณหภูมิของพื้นดินจะเย็นลงตามไปด้วย ทำให้พื้นดินเกิดการคายความร้อนอย่างรวดเร็วกว่าปกติ ความร้อนที่ถูกคายออกมานั้นจะถูกกักอยู่ระหว่างมวลอากาศเย็นและพื้นดินที่เย็น ลักษณะจะเหมือนเป็นเกราะที่เรียกกันว่าอากาศปิด ซึ่งฝุ่นละอองในอากาศก็จะถูกกักอยู่ในนั้นด้วยและไหลย้อนกลับสู่พื้นดิน โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพซึ่งเป็นเมืองที่มีฝุ่นละอองในอากาศเป็นจำนวนมากอยู่แล้ว และมีตึกสูงรายล้อม อากาศปิดจึงส่งผลต่อสุขภาพของผู้คนในเมืองได้ง่าย ปัญหานี้จะคลี่คลายได้ก็ต่อเมื่อ มีลมหนาวระลอกใหม่แรงๆแผ่ลงมาเสริม เพราะลมหนาวจะมาพร้อมกับลม เมื่อมีลมพัดมาด้วยก็จะช่วยพัดพาฝุ่นละอองให้จางหายไปได้ หรือไม่ก็ต้องมีฝนตกลงมา ซึ่งทั้งลมและฝนจะเป็นตัวช่วยคลี่คลายปัญหาฝุ่นละอองได้ในระดับหนึ่ง วิธีที่จะช่วยลดการเกิดฝุ่น PM 2.5 ได้คือการควบคุมแหล่งกำเนิดของฝุ่นด้วยการลดการเกิดมลพิษที่ต้นทาง ซึ่งมาจากหลายแห่งไม่ว่าจะเป็นยานยนต์ ภาคอุตสาหกรรม การเผาในที่โล่ง การก่อสร้างและผังเมือง รวมถึงภาคครัวเรือนด้วยเช่นกัน