ทำไมต้อง"ซื้อหนี้ประชาชน" แนวคิดที่นายกฯฝันให้เป็นจริง สะท้อนอะไร

ข้อมูลจากการวิเคราะห์ของทาง ttb analytics เปิดเผยสถานการณ์หนี้ครัวเรือนไทย ล่าสุดจากปีที่ผ่านมา ปี 2567 พบว่า  

ปัญหาหนี้ครัวเรือนไทยยังคงทวีความรุนแรงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนเริ่มส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตของประชาชนเป็นวงกว้าง สะท้อนมาจากตัวเลขยอดคงค้างหนี้ครัวเรือนไทย ณ ไตรมาส 3 ของปี 2567 ยังคงอยู่ในระดับสูงราว 16.3 ล้านล้านบาท คิดเป็น 89% ของจีดีพี แม้ว่าจะชะลอลงไปบ้างจากจุดสูงสุดในปี 2566 แต่เป็นการลดลงจากผลของการชะลอการปล่อยสินเชื่อเป็นหลัก  แถมระดับของหนี้ครัวเรือนไทยในปัจจุบันนี้ ยังนับว่าสูงกว่าอีกหลาย ๆ ประเทศที่มีรายได้ต่อหัวใกล้เคียงกัน  แม้กระทั่งคุณภาพหนี้ก็ยังย่ำแย่ลง หลังจากหมดมาตรการช่วยเหลือทางการเงินในช่วงโควิด-19

นอกจากนี้ยังมีประเด็นที่น่าห่วงหลายเรื่อง แตกต่างกันไปตามแต่ละกลุ่ม ตามช่วงวัย  ซึ่งทาง ttb analytics ได้เจอมาจากการวิเคราะห์ข้อมูลจากฐานข้อมูลของบริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด (NCB) ซึ่งมีบัญชีลูกหนี้ที่ไม่สามารถระบุตัวตน  มากกว่า 84 ล้านบัญชี คิดเป็นยอดหนี้คงค้างกว่า 13.6 ล้านล้านบาท 

โดยฐานข้อมูลของ NCB พบว่า ปี 2567 คนไทยมีหนี้ในระบบเพิ่มขึ้น โดยมีหนี้ถึง 38  %  จากจำนวนประชากรทั้งหมด  เพิ่มขึ้นมาจาก 31% 

เมื่อปี 2561 ซึ่งหมายความได้ว่าคนเข้าถึงสินเชื่อที่ง่ายขึ้น บวกกับการผ่อนคลายมาตรการทางการเงินเป็นพิเศษในช่วงวิกฤตโควิด-19 

แต่ในขณะเดียวกัน "หนี้เสีย" ก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน จาก 17% ในปี 2561ขึ้นมาเป็น 22% ในปี 2567 ส่วนยอดหนี้สินเฉลี่ยลดลงเล็กน้อยจาก 148,000 บาทต่อคน เป็น 118,000 บาทต่อคน

ทั้งนี้เมื่อเราไปส่องดูหนี้สินของแต่ละวัย พบว่ากลุ่มของ "วัยสร้างครอบครัว" เป็นกลุ่มที่แบกหนี้มากที่สุด

คนไทยอายุตั้งแต่ 35-50 ปี กว่า 60  % มีหนี้ส่วนบุคคล ตามด้วยหนี้เช่าซื้อรถและหนี้บัตรเครดิต รวมถึงหนี้บ้าน ที่กินระยะเวลาผ่อนค่อนข้างนาน 

จึงทำให้กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่ต้องแบกรับภาระหนี้เฉลี่ยสูงถึง 154,000 บาทต่อคน 

นอกจากนี้ยังพบอีกว่าปัจจุบันนี้อายุเฉลี่ยของลูกหนี้มีแนวโน้มลดลง หรือเรียกได้ว่าเป็นหนี้ตั้งแต่อายุยังน้อย

และพบว่า วัย First Jobber หรือคนที่เพิ่งเริ่มทำงานเพิ่งหาเงินได้ อายุ 20-22 ปี ส่วนใหญ่เริ่มต้นจากการเป็นหนี้

มอเตอร์ไซค์และหนี้ส่วนบุคคล แถมบัญชีกว่า 20-30% ของทั้งหมดเป็น "หนี้เสีย"

ขณะเดียวกันอีกกลุ่มที่น่าห่วง คือ "หนี้ของวัยเกษียณ" เพราะผู้สูงอายุมากถึง 1 ใน 3 ยังต้องจ่ายหนี้  และมากกว่า 10% เป็นหนี้เสีย หรือไม่มีเงินจ่าย และกลุ่มนี้กำลังกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง เพราะไม่สามารถหารายได้แล้วในช่วงบั้นปลายชีวิต สวนทางกับค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ ที่นับวันจะเพิ่มขึ้นตามอายุ 

โดยข้อมูลจาก NCB พบว่า ในปี 2567 กว่า 29% ของประชากรที่มีอายุระหว่าง 60-80 ปี ยังคงมีหนี้ในระบบ ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี 2561 ที่อยู่ที่ 20% เฉลี่ยสูงถึง 102,000 บาทต่อคน 

ttb analytics มองว่าหนี้ครัวเรือนไทยตอนนี้ สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยทุกช่วงวัยกำลังประสบปัญหา “รายได้โตไม่ทันรายจ่าย” กระทบต่อความสามารถชำระหนี้ ก่อหนี้วนไปเช่นนั้น จนกลายเป็นหนี้พอกเรื้อรัง 

ปัญหาเรื่องหนี้ หรือหนี้ครัวเรือนไทย จึงถือเป็นอีกหนึ่งความท้าทายสำหรับทุกคน ไม่ใช่แค่ความฝันของผู้นำหรือรัฐบาลเท่านั้น เพราะการแก้ไขต้องทำให้ได้ถึงโครงสร้าง ตั้งแต่เศรษฐกิจไปถึงสังคม ให้รายได้โตไวกว่าจ่าย ขณะเดียวกันผู้คนก็ต้องถูกปลูกฝังในด้านวินัยทางการเงิน เพื่อความยั่งยืน