ทำไม ‘อาเซียน’ เป็นศูนย์กลางสแกมเมอร์โลก ความเสียหายทะลุหมื่นล้าน

ไอซ์ รักชนก ศรีนอก สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร กรุงเทพมหานคร พรรคประชาชน กล่าวระหว่างอภิปรายไม่ไว้วางใจต่อรัฐบาลแพรทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ถึงประเด็นเรื่อง ปัญหาแก๊งคอลเซนเตอร์ที่เกิดขึ้น โดยชี้ว่า ไทยเป็นท่อน้ำเลี้ยงให้กับแก๊งอาชญากรรมเหล่านี้ ที่ก่อตั้งอยู่บริเวณประเทศเพื่อนบ้าน สร้างความเสียหายแก่ประชาชนคนไทยไม่เว้นแต่ละวัน 

ปัญหาแก๊งคอลเซนเตอร์ ถือได้ว่า เป็นเรื่องที่ยังไม่สามารถแก้ไขได้จบสิ้น ยังมีคนไทย และชาวต่างชาติอีกมากที่ถูกหลอกไปทำงานในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จนทั่วโลกต่างขนานนามว่า “อาเซียน คือ ศูนย์กลางแห่งอุตสาหกรรมแก๊งสแกมเมอร์โลก”

สแกมเมอร์ระบาดหนัก หลังโควิด-19

นับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาดของโควิด-19 การกระทำผิดกฎหมาย อย่าง การหลอกลวง หรือ สแกมเมอร์ก็เติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดด บนภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในประเทศกัมพูชา, ลาว เมียนมา และไทย

ปัญหาสแกมเมอร์ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ส่วนหนึ่งมาจากกลุ่มธุรกิจการพนัน เมื่อการพนันกลายเป็นสิ่งผิดกฎหมายในจีนตั้งแต่ปี 1949 แก๊งอาชญกรก็เบนเข็มมาปักหลักธุรกิจพนันในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเป็นกลุ่มประเทศที่ไม่เข้มงวดในการบังคับใช้กฎหมาย หวังใช้เป็นศูนย์กลางดึงดูดเม็ดเงินจากนักพนันจีนที่หิวกระหายอยากเสี่ยงโชค

แต่เมื่อโควิดระบาด ทำให้เกิดข้อจำกัดของการเดินทาง เหล่าบรรดาธุรกิจพนันจึงปรับเปลี่ยนรูปแบบมาเดินหน้าธุรกิจการพนันออนไลน์ เพื่อสร้างเม็ดเงินให้กับตนเอง จนกระทั่ง สี จิ้นผิง ประธานาบดีจีน มีนโยบายปราบปรามการพนันทุกประเภท

สิ่งนี้ ยิ่งบีบให้อุตสาหกรรมนี้ หาหนทางปรับตัวใหม่อีกครั้ง และโดยพื้นฐานของแก๊งอาชญกรมักจะมองหาวิธีการหาเงินแบบง่าย ความเสี่ยงต่ำ บวกกับศูนย์กลางการพนันหลายแห่งถูกปราบปราม ธุรกิจสแกมเมอร์จึงเติบโตขึ้นมากลายเป็นทางเลือกหลัก ให้องค์กรเหล่านี้ แสวงหาผลประโยชน์จากเหยื่อ

ดูดเม็ดเงินเหยื่อนับหมื่นล้าน

รายงานอาชญากรรมข้ามชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จัดทำโดยสถาบันสันติภาพแห่งสหรัฐอเมริกา หรือ USIP ระบุว่า เครือข่ายอาชญากรรมสแกมเมอร์ก่อให้เกิดปัญหาความมั่นคงและสันติภาพทั่วโลก โดยชี้ว่า กลุ่มเครือข่ายเหล่านี้ ส่วนใหญ่เชื่อมโยงกับกลุ่มจีนเทา

รายงานฉบับนี้ เปิดเผยด้วยว่า เฉพาะกลุ่มสแกมเมอร์ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หารายได้จากการหลอกลวงประชาชนมากถึง 3.9 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี จากมูลค่าความเสียหายทั่วโลก 6.39 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ

ผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่า การที่ปัญหาสแกมเมอร์ยังคงอยู่ และคนยังถูกหลอกอยู่ทุกวัน ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเทคโนโลยี AI, กฎเกณฑ์ทางการเงินที่อ่อนแอ, คริปโตเคอร์เรนซีน และธุรกิจสีเทาต่าง ๆ รวมถึงการร่วมมือกันระหว่างกลุ่มอาชญากร และผู้มีอำนาจในพื้นที่ จึงทำให้สถานการณ์นี้ยากเกินจะควบคุม

วาดฝันวิมาน ก่อนหลอกมาทำคอลเซนเตอร์

ผู้เสียหายไม่ได้มีแต่เพียงเหยื่อที่โดนหลอกเอาเงินไปเท่านั้น แต่แก๊งอาชญากรยังล่อลวงคนบางส่วน เข้ามาทำงานเป็นคอลเซนเตอร์ บังคับให้หลอกเอาเงินจากเหยื่อด้วย โดยใช้วิธีการหลอกล่อ วาดฝันคนที่อยากจะมีชีวิตที่ดีขึ้น ด้วยการมาทำงานที่ต่างประเทศ

เหยื่อส่วนใหญ่ที่ถูกหลอกมามักเป็นชาวจีน และประชาชนจากพื้นที่อาเซียน ขณะเดียวกัน การหลอกคนมาทำงานที่นี่ก็ขยายไปถึงภูมิภาคแอฟริกา

ขณะเดียวกัน สถานการณ์ความไม่มั่นคงในเมียนมา ทำให้กลุ่มอาชญากรใช้เป็นฐานในการตั้งศูนย์หลอกลวงประชาชนทั่วโลก โดยบางศูนย์มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับรัฐบาลทหาร

USIP ชี้ว่า มีสแกมเมอร์ราว 305,000 คนทำงานอยู่ที่เมียนมา และคาดการณ์ว่า มีผู้คนมากกว่า 500,000 คนที่ทำงานเกี่ยวข้องกับกลุ่มสแกมเมอร์

นอกจากนี้ ปัญหาสแกมเมอร์ในเมียนมายังส่งผลกระทบต่อความสัมพนธ์กับจีนเช่นกัน เนื่องจากเหยื่อส่วนใหญ่เป็นคนจีน และรัฐบาลทหารล้มเหลวในการจัดการ

แต่ต่อมาในเดือนตุลาคม 2023 กลุ่มชาติพันธุ์เข้าโจมตีรัฐบาลทหารเมียนในรัฐฉาน โดยอ้างว่า ต้องการปิดศูนย์สแกมเมอร์ตามบริเวณชายแดนจีน-เมียนมา ตั้งแต่นั้นมา หน่วยงานของจีนก็ได้กดดันกลุ่มชาติพันธุ์ให้ส่งตัวชาวจีนกลับ และปิดศูนย์สแกมเมอร์ต่าง ๆ โดยตอนนี้ มีประชาชนจีนกว่า 40,000 คน ถูกส่งกลับบ้านเกิดของตนเองแล้ว