ซูเปอร์คอมพิวเตอร์เร็วที่สุดในโลกเอล กัปปิตัน (El Capitan) เปิดใช้งานเพื่อการวิจัยและคลังนิวเคลียร์

ซูเปอร์คอมพิวเตอร์เอล กัปปิตัน (El Capitan) ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นระบบประมวลผลที่เร็วที่สุดในโลก ได้เปิดใช้งานอย่างเป็นทางการที่ห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอเรนซ์ลิเวอร์มอร์ (LLNL) รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกาโดยมีจุดประสงค์หลักเพื่อสนับสนุนงานวิจัยขั้นสูงด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ เช่น การศึกษาวัสดุ ฟิสิกส์พลังงานสูง และการจำลองข้อมูลนิวเคลียร์

รวมไปถึงการใช้งานเพื่อรักษาความปลอดภัยให้กับคลังอาวุธนิวเคลียร์ กองทัพสหรัฐฯ ซึ่งปัจจุบันไม่มีการทดสอบใต้ดินแล้ว เนื่องจากถูกห้ามมาตั้งแต่ปี 1992 

ซูเปอร์คอมพิวเตอร์เอล กัปปิตัน เป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์ระดับเอ็กซาสเกล (Exascale) เครื่องที่ 3 ของโลก โดยมีค่าสมรรถนะสูงสุด 2.746 exaFLOPS และทำความเร็วประมวลได้ 1.742 exaFLOPS ตามการทดสอบ High-Performance Linpack (HPL) ซึ่งใช้วัดความเร็วของซูเปอร์คอมพิวเตอร์ทั่วโลก

การทดสอบมาตรฐาน High-Performance Linpack (HPL) เป็นการทดสอบวัดประสิทธิภาพของซูเปอร์คอมพิวเตอร์โดยเฉพาะ โดยใช้ความเร็วในการคำนวณเลขทศนิยมแบบจุดลอยตัว (floating-point operations per second - FLOPS) ซึ่งเป็นตัวชี้วัดสำคัญของพลังการประมวลผล เช่น การทดสอบแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ที่ซับซ้อนสูงเพื่อคำนวณเมทริกซ์เชิงเส้นขนาดใหญ่

สำหรับซูเปอร์คอมพิวเตอร์ระดับเอ็กซาสเกล (Exascale) 2 เครื่องแรก คือ ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ฟรอนเทียร์ (Frontier) ที่ห้องปฏิบัติการแห่งชาติสหรัฐฯ Oak Ridge (ORNL) รัฐเทนเนสซี เปิดตัวในปี 2022 มีค่าสมรรถนะสูงสุดเพียง 1.194 exaFLOPS และซูเปอร์คอมพิวเตอร์ออโรร่า (Aurora) ที่ห้องปฏิบัติการแห่งชาติสหรัฐฯ Argonne National Laboratory (ANL) เปิดตัวในปี 2023 มีค่าสมรรถนะสูงสุด 2 exaFLOPS

ความสามารถขั้นสูงของซูเปอร์คอมพิวเตอร์เอล กัปปิตัน มาพร้อมกับการใช้งบประมาณในการพัฒนาสูงถึง 600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือ 20,450 ล้านบาท และได้รับการออกแบบให้รองรับการประมวลผลที่ซับซ้อน โดยใช้ชิป AMD MI300A จำนวน 44,544 ตัว ซึ่งรวมการทำงานของ CPU AMD EPYC Genoa และ GPU AMD CDNA3 ไว้ในหน่วยเดียวกัน โดยมีคอร์ประมวลผลรวมมากกว่า 11 ล้านคอร์ พร้อมหน่วยความจำแบนด์วิดท์สูง 128GB ต่อหน่วยประมวลผล

โครงการพัฒนาซูเปอร์คอมพิวเตอร์เอล กัปปิตัน เริ่มต้นขึ้นในเดือนพฤษภาคม 2023 และเริ่มใช้งานจริงตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2024 ก่อนจะเปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อ 9 มกราคม 2025 ระบบนี้ได้รับการออกแบบให้มาแทนที่ซูเปอร์คอมพิวเตอร์เซียร่า (Sierra) ซึ่งติดตั้งมาตั้งแต่ปี 2018 ตามโครงการ CORAL-2 ของกระทรวงพลังงานสหรัฐฯ

การมาถึงของซูเปอร์คอมพิวเตอร์เอล กัปปิตัน (El Capitan) ถือเป็นก้าวสำคัญในโลกของการประมวลผลขั้นสูง ซึ่งจะช่วยยกระดับการวิจัยและการรักษาความมั่นคงของประเทศสหรัฐฯ ในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน